|
Расулуллоҳ с.а.в.дан кейин Халифаликни инсонлар бажаради ва улар пайғамбар эмаслар. Уларда инсонларда бўлиши мумкин бўлган хато, адашиш, унутиш, осийлик ва бошқа камчиликлар бўлиши мумкин, чунки улар инсондирлар. Улар гуноҳ қилишдан маъсум-пок эмаслар. Чунки пайғамбар ёки расул эмаслар. Дарҳақиқат, Расулуллоҳ с.а.в. ҳам имом (халифа) хато қилиши мумкинлиги, шунингдек, ундан одамларни нафратлантирувчи зулм, маъсият ва бошқа хатолар содир бўлиши мумкинлиги ҳақида хабар берганлар. Ҳатто у зот халифадан очиқ куфр содир бўлиши мумкинлиги, бундай ҳолатда унга итоат қилмаслик, аксинча, унга қарши жанг қилиш лозимлиги ҳақида хабар бердилар. Муслим Абу Ҳурайра р.а.дан Расулуллоҳ с.а.в.нинг шундай деганларини ривоят қилади:
«إِنَّمَا الْإِمَامُ جُنَّةٌ، يُقَاتَلُ مِنْ وَرَاءِهِ وَيُتَّقَى بِهِ، فَإِنْ أَمَرَ بِتَقْوَى اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ وَعَدَلَ كَانَ لَهُ بِذَلِكَ أَجْرٌ، وَإِنْ يَأْمُرْ بِغَيْرِهِ كَانَ عَلَيْهِ مِنْهُ»
«Имом қалқондир. Унинг ортида туриб жанг қилинади ва у билан ҳимояланилади. Агар у Аллоҳ Азза ва Жалладан тақво қилишга буюрса ва адолат қилса, бунда унга ажр бор. Агар у бундан бошқага буюрса, бу унинг ўзига қарши ҳужжат бўлади». Бундан англашиладики, имом гуноҳдан маъсум-пок бўлмайди ва Аллоҳдан тақво қилишдан бошқа нарсага буюриб қўйиши ҳам мумкин. Муслим Абдуллоҳ ибн Масъуддан ривоят қилишича, Расулуллоҳ с.а.в. шундай дедилар:
«إِنَّهَا سَتَكُونُ بَعْدِي أَثَرَةٌ وَأُمُورٌ تُنْكِرُونَهَا، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ كَيْفَ تَأْمُرُ مَنْ أَدْرَكَ مِنَّا ذَلِكَ؟ قَالَ: تُؤَدُّونَ الْحَقَّ الَّذِي عَلَيْكُمْ وَتَسْأَلُونَ اللَّهَ الَّذِي لَكُمْ»
«Мендан сўнг худбинлик ва сизлар маҳқулламайдиган ишлар бўлади». «Ё Расулуллоҳ, биздан бундай ишларга дуч келган кишига нимани буюрасиз?», дейишди. Расулуллоҳ шундай дедилар: «Устингиздаги ҳақни адо этасизлар ва ўзингиз муҳтож бўлган нарсани Аллоҳдан сўрайсизлар». Бухорий Жунода ибн Абу Умайядан ривоят қилади. Жунода деди: «Биз Убода ибн Сомитнинг олдига ҳасталик чоғида кирган эдик. Биз унга Аллоҳ дардингизга шифо берсин, сиз Пайғамбар с.а.в.дан эшитган ва Аллоҳ сизга манфаат берадиган бирор ҳадисни бизга айтиб беринг, дедик. У шундай деди:
46-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168