|
Шунингдек, саййидимиз Умардан собит бўлганки, у кишига бирор нохушлик рўй берса - у шаръий аҳкомларга оид бўладими ё бошқарувгами ёки давлат ишларидан биригами, фарқи йўқ - мусулмонларнинг раъйини олмоқчи бўларди-да аёлу эркак мусулмонларни масжидга чорларди ва уларнинг ҳаммасининг раъйини оларди. У киши маҳр белгилаш ишида бир аёл раддия билдирганда ўз раъйидан қайтган.
Уммат мажлисида мусулмонлар қандай ҳуқуққа эга бўлсалар, ғайримусулмонлар ҳам ўшандай ҳуқуққа эга. Уларнинг ҳам Уммат мажлисида ўз вакиллари бўлиши, ноиб бўлишлари ва Ислом аҳкомлари ёмон татбиқ этилаётгани, ҳоким зулм қилаётгани тўғрисида сайловчилари томонидан раъй билдиришлари мумкин.
Лекин шунга қарамай, ғайримусулмонлар шаръий аҳкомлар хусусида раъй билдириш ҳуқуқига эга эмас. Чунки Исломий шариат Исломий ақидадан келиб чиқади. Демак, у тафсилий далиллардан истинбот қилинган амалий шаръий аҳкомлардир. Ҳамда у инсон муаммоларини Исломий ақида белгилаб берган нуқтаи назарга мувофиқ муолажа қилади. Ғайримусулмон эса Исломий ақидага зид ақидани қабул қилган ва унинг нуқтаи назари ҳам Ислом нуқтаи назарига зиддир. Демак, шаръий ахкомлар борасида унинг раъйи олинмайди.
Шунингдек, ғайримусулмоннинг халифани сайлашга ҳам, халифаликка номзодларни чеклашга ҳам ҳуқуқи йўқ. Негаки унинг ҳукм-бошқарувда ҳуқуқи йўқ. Аммо у Уммат мажлисининг салоҳиятларидан бўлган нарсалар борасида ҳам, улар ҳақида раъй билдиришда ҳам мусулмон сингаридир.
Уммат мажлисига аъзолик муддати
Уммат мажлисига аъзолик муддати чекланади. Чунки Абу Бакр мурожаат қилишда Пайғамбар с.а.в. шўрода мурожаат қилган кишилар билан чекланмаган. Умар ибн Хаттоб ҳам Абу Бакр мурожаат қилган кишилар билан чекланмаган. Умар ўз бошқарувининг охирги пайтларида бошқарувининг бошларида мурожаат қилган кишилардан бошқа кишиларга мурожаат қилган. Бу эса Уммат мажлисига аъзоликни муайян муддатга чеклашга далолат қилмоқда. Биз бу ўринда бу муддат беш йил бўлишини табанний қилдик.
149-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168