|
Биринчи ҳадис, бир кишига имомлик, яъни халифалик берилгач, унга итоат қилиш вожиблигини, кейин агар бошқа бир шахс келиб ундан халифаликни талашса, у билан урушишни, агар у талашишдан қайтмаса, уни ўлдиришни баён қиляпти.
Иккинчи ҳадис, мусулмонлар ягона халифанинг амирлиги остида битта жамоат бўлсалар, кейин бир шахс келиб, мусулмонларнинг бирлигини бузмоқчи ва жамоатларини тарқатиб юбормоқчи бўлса, уни ўлдириш вожиб эканлигини баён қиляпти. Иккала ҳадис ўз мафҳумлари билан - гарчи қилич ёрдамида бўлса ҳам - давлатнинг бўлиниб-тақсимланиб кетишига йўл қўймасликка тарғиб этиш ва ундан ажраб чиқишни ман этиш кераклигига далолат қиляпти.
Учинчи ҳадис, давлат халифадан - унинг ўлими, ишдан бўшаши ёки ишдан бўшатилиши туфайли - холи бўлиб қолса ҳамда халифалик учун икки шахсга байъат бериб қолинса, кейингисини ўлдириш вожиб бўлиши, бошқача қилиб айтганда, халифа ҳақиқий тўғри байъат берилган биринчи киши бўлиб, кейин байъат берилган иккинчи кимса - агар халифаликни тарк қилганини эълон қилмаса - ўлдирилиши вожиб бўлган ҳолат ҳақида баён қиляпти. Иккитадан кўп шахсга байъат берилган ҳолатда эса, гап бўлиши мумкин ҳам эмас. Бу эса давлатни парчаланиб кетишдан сақлашга ишорадир, яъни давлатни майда давлатчаларга бўлиб ташлаш ҳаром эканлигини, ягона давлат бўлиб қолиши вожиблигини англатади.
Тўртинчи ҳадис эса, Расулуллоҳ с.а.в.дан кейин халифалар кўп бўлиши, саҳобалар (Аллоҳ улардан рози бўлсин) Расулуллоҳдан халифалар кўп бўлиб кетган вақтда нима қилишлари кераклигини сўрашганда, ул зот биринчи байъат берилган халифага вафо қилишлари ва унга итоат қилишлари керак, чунки у шаръий халифадир, деб жавоб берганликларига далолат қиляпти. Бошқаларига эса итоат қилинмайди, чунки уларнинг байъати ботил ва ношаръий байъатдир. Зеро, мусулмрнларнинг халифаси бўла туриб бошқа халифага байъат берилиши жоиз эмас. Шунингдек, бу ҳадис яна итоат фақат битта халифага бўлиши вожиблигига, бинобарин, мусулмонларнинг биттадан ортиқ давлати бўлиши ҳеч ҳам жоиз эмаслигига ҳам далолат қиляпти.
35-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168