|
мусулмонлар назарида – модомики бу қонунларни олишдан Ислом манъ қилмас экан – уларни татбиқ қилиш давлатнинг исломийлигига ва қонунларнинг исломийлигига ҳеч қандай футур етказмайди, деган эътибор билан қаралади. Кўпчилик мусулмонлар бу қонунларни қабул қилдилар. Баъзилар эса, уларнинг қабул қилинишига давлтни ислоҳ қилиш деган эътибор билан қарадилар.биронта мусулмон бу қонун ва ҳукмларни куфр қонун ва ҳукмлари деб ҳисобламади, балки бу қонунларга рози бўлиб, улар ҳақида лом-мим демади. Мободо бирон-бир мусулмон бу қонун ва ҳукмларни тан олмаса ҳам, халифага айтиб қаршилик қилмади ва ундан ҳеч нарса талаб қилмади. Ҳадларнинг бекор қилинишини тан олмаган кишилар ҳам, халифага ҳадлар бекор қилинганлигига қаршилигини ошкор айтиб ундан ҳадларга қайтишни талаб қилмади.
Шайхул-Ислом ва баъзи уламоларнинг демократия ҳукмлари ва ғарб қонунларин олиш ҳақида чиқарган фатволари асосан учта сабабга кўра содир бўлди:
1. Ўша даврдаги мусулмонларнинг, ҳатто ҳозирги кундаги мусулмонларнинг ҳам зеҳинларида қайси бир ҳукм Исломга зид бўлмаса ва у ҳукмдан қайтариш ҳақида нусус (Оят ва Ҳадис) келмаган бўлса, у ҳукмни олиш жоиздир, деган фикр мустаҳкам ўрнашган эди. Улар бу фикрларга Пайғамбар а.с. одамлар орасида жоҳилият давридаги аҳдларни давом этиб келаётганини кўриб, уни тасдиқлаганликларини ва тасдиқламаганликларидан эса қайтарганликларини далил қилишиб, Росулуллоҳ с.а.в. тасдиқлаган иш тўғри қайтарган иш эса ҳаромдир деб, далил келтирадилар. Шунинг учун ҳам Исломга зид бўлмаган ва у ҳақида наҳий келмаган ҳар қандай фикр ёки ҳукм ёки қонунни олиш жоиздир, дейишади.
2. Қайси нарса манъ қилинмаган бўлса, у мубоҳдир. Бирор нарсанинг манъ қилинмаганлиги унинг мубоҳлигига далилдир. Бинобарин наҳий ҳукми келмаган нарса мубоҳдир. Бундан ташқари шариъат бу нарса ҳақида сукут қилиб, унинг ҳукмини баён қилмагандир. Шариъат нима нарса ҳақида сукут қилган бўлса, у нарса мубоҳдир. Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳи-с-саломдан шундай ровоят бор: У зот айтдилар: “Аллоҳ таоло сизларга кўп фарзларни фарз қилган, уларни зое қилиб қўйманглар. Кўп нарсалардан қайтарган, улардаги ҳурматни (яъни уларнинг манъ қилинганлигини) бузманглар, маълум ҳад (чегара) ларни белгилаган улардан тажовуз қилманглар ва баъзи бир нарсалардан эса – унутиб эмас – бизга меҳрибонлик қилиб афв қилгандир, уларнинг ҳукмини ахтарманглар”. Яна бир ривоятда: “Шариъат нима нарса ҳақида сукут қилган бўлса, демак у шариъа тарафидан биз учун афвдир”. Мана шу далилларга биноъан, шариъат қайси нарса ҳақида нусус келмаган бўлса, шариъат қайси нарсадан қайтармас экан, демак у нарса мубоҳдир. Қайси нарса ҳақида нусус келмаган бўлса, шариъат ҳам у нарса ҳақида сукут қилган бўлади, демак у нарса мубоҳдир. Шариъатда келмаган ва шариъат ундан наҳй қилмаган ҳукм ва қонунларни олиш мубоҳ – саналади. Чунки бу нарса ҳақида наҳй йўқ ва шариъатда бу нарса ҳақида ҳукм йўқ бўлиб, шариъат у нарса ҳақида сукут қилгандир.
28-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138