|
Анқара темир йўл бекатида вазирлар раиси Рауф ва шаҳар ноиблари уларни кутиб олмагани улар учун кутилмаган зарба бўлди. Мустафо Камолнинг жаҳли чиқди ва Рауфни ўз ҳузурига чорлаб, нега бундай иш тутганини изоҳлаб беришини талаб қилди. Рауф унга Исматни вазирлик билан маслаҳатлашмай конференцияга юборганига ва яна маслаҳатлашмай уни кутиб олиш учун шошилинч Эски шаҳарга борганига эътироз билдириб, бу ишлар дустурга хилофдир, деди. Сўнг у вазирлик раислигидан истеъфога чиқишни қўшиб қўйди.
Ватан жамъийяти конференцияда кўрилган масалалар юзасидан мунозара қилиш учун тўпланди. У Рауфнинг ёнини олди ва уни қўллаб-қувватлади. Аксарият Мустафо Камолга қарши эди. Мунозара ҳаддан ташқари шовқин-суронли вазиятда тўққиз кун давом этди. Мунозара асносида ноиблар Истанбулга юришни давом эттириш кейин шароит тақозо қилса Афинага юриш қилиш лозим бўлган бир вақтда Мустафо Камолнинг Моданияда душманлар билан сулҳ битими тузганини танқид қилишди. Бу сулхга Мустафо Камолни лаққа туширган хийла деб баҳо бердилар.
Кейин ноиблар Исматга қаттиқ ҳужум қилишди.уни Карзун билан олиб борган музокараларда ахмоқлик ва нодонликка йўл қўйганликда айблашди. Ноиблар билан келишмасдан конференцияга юборилганини танқид қилишди. Кейин уни четлатишни,Лузаннага музокараларни қайта бошлаш учун унинг ўрнига бошқа одамни юборишни овозга қўйишга қарор қилишди. Буни эшитиб Мустафо Камолнинг ўти чиқиб кетди. У таҳдидлар ва ноибларни Рауфга қарши қўйишга урунишлар орқали Исматни четлатиш қарорини бекор қилишга эришди. Чунки Исмат унинг энг яқин сирдоши, ингилзлар билан олиб борган алоқаларида ишончли элчиси ва унга сўсиз итоъат қиладиган одам эди. Бинобарин ундан бошқани юбориш Мустафо Камолнинг барча режаларин пучга чиқариш, балки уларни бутунлай йўқ қилишни англатар эди. Шунинг учун имкониятдаги ҳамма воситаларни ишга солиб уни четлатиш ва унинг ўрнига бошқани юбориш ҳақида қарор қабул қилдирмади.
Кейин “Ватан жамъийяти”га қарши хийлалар ишлата бошлади. У билан жамъийят ўртасида кураш авжига чиқди. Ўтган тўрт йил мобайнида энг зулматли кунларда ҳам ёнида бўлган сафдошларининг кўпчилиги Рауф бошчилигида унга қарши уюша бошлади. Улар орасида Раҳмий, Аднон, Козим Қора Букайр, Рифъат, Алий Фуод, Нуриддин ва бошқалар бор эди. Мустафо Камолнинг сафида эса Исмат, Фавзий ва айрим дўстларидан бошқа ҳеч ким қолмади. Ноиблар бирин-кетин Рауфга қўшилиб Мустафо Камолни очиқ танқид қила бошлади. Ватан жамъийятидаги унинг тарафдорлари бўлган аксарият ноиблар энди унга қарши бўлиб қолишди. Мустафо Камол ўзининг мағлуб бўлганига аниқ ишонч ҳосил қилди.
119-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138