|
бериш билан уларни махсус йўналишга йўналтириш сувратида намоён бўлди. Лекин бу жамъийят кишиларининг ғайрати ва катта меҳнатлар сарфлашларига қарамасдан унга 2 йил исида бутун Шом ўлкасидан бор йўғи 50 та аъзо қўшилди. Бу қўшилганларнинг барчаси насронийлар бўлиб, кўпчилиги Байрут аҳолисидан эди. Унга мусулмонлар ва друзлардан биронта аъзо қўшилгани йўқ. Шунинг учун ҳам 1850 йили “Шарқ жамъийяти” номли янги жамъийятга асос солди. Бу жамъийятнинг ҳам барча аъзолари насронийлар эди.
1857 йили эса янги услубда жамъийят тузилди. Унинг бошқалардан фарқи – унга ажнабийлардан ҳеч ким аъзо бўлиши мумкин эмас, балки барча аъзолари туб аҳоли ва араблардан иборат бўлиши керак эди. Бу билан унга баъзи мусулмонлар ва дурузлар ҳам қўшилишига имкон яралди. Чунки улар ҳам араб деб эътибор қилинар эди. Бу жамъийятга кўпчилик қўшилиб уларнинг сони 150 тага етди. Уни бошқарувчилар орасида араблар ичида кўзга кўринган машҳур шахслар – дурузлардан Муҳаммад Арслон, мусулмонлардан Ҳусайн Байҳам, насронийлардан Иброҳим Йозижий ва Бутрус Бустонийнинг ўғли бор эди. Бу иккиси жамъийятнинг фикрат-мафкурасини бошқариш ва шу фикрат асосида иш юритишга бошчилик қилар эди. Бу жамъийятнинг муваффақиятлари кофирларнинг яширин ва алдов сувратлардаги миллатчилик ва мустақилликка интилиш ҳаракатларини энди ошкора сувратда амалга оширишга руҳлантирди.
1875 йил Байрутда яширин бир жамъийят тузилди. Унга Байрутдаги протестантлар (насроний динидаги бир оқим) университетида таълим олган 5 нафар йигит асос солди. Уларнинг ҳаммаси насроний бўлиб, ўз жамъийятларига бир неча одамларнигина қўшдилар. Бу жамъийят араблаштириш ва миллатчиликка чақирар. Усмоний Давлатни турк давлати деб номлаб,унга қарши адоватларни кўзлар, динни давлатдан ажратиш ва араб миллатчилигини асос қилиш мусулмонларнинг ораларидаги исломий эътиқоддан келиб чиққан бир-бирларига бўлган муҳаббатни фақат араб миллатчилигидан келиб чиқадиган қилиш мақсадларида ҳаракат қилар эди. Бу жамъийят ҳар хил мақолалари чиқариб, уларни яширинча тарқатар эди. Унинг аъзолари ва бошқарувчилари Исломга адоватли насронийлардан бўлсалар ҳам, уларнинг баъзи бир мақолалари Туркияга нисбатан тухматларни яъни – уларнинг таъбирича – Туркия араблардан халифаликни зўрлик билан тортиб олган, Исломнинг покиза шариъатига тажовуз қилган ва динда сустлик қилган, каби туҳматларни ўз исига олган эди. Шундан кейин миллатчилик ҳаракатлари ва миллатчилик наъралари тарқала бошлади. Аммо Европа давлатларининг Байрут марказида олиб борган фаолиятларининг натижаси жосусларни тайёрлаш, фикрларни бузиш, одамларни ўлдириш каби ишларни бажаришдан иборат бўлди. Бу йўл фикрий жиҳатдан таъсири даҳшатли бўлган бўлса ҳам, лекин сиёсий жиҳатдан жуда паст даражада эди.
Халифаликка зарба беришда Истанбул марказининг аҳамияти
Булар Байрут марказининг фаъолиятларидир. Аммо ғарб кофирлари Ислом Давлатига унинг пойтахтида ва ҳокимият устида ўтирган шахслар орқали зарба
10-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138