|
Ғайримусулмонни ишга ёллаш ҳукми
Ёлловчи ва ёлланувчи икковлари ёки бири мусулмон бўлишлари шарт эмас, чунки Расулуллоҳ с.а.в.нинг қилган ишларига биноан ва ҳар қандай ҳалол (мубоҳ) ишларда ҳамда киши ёллаб бажартириладиган давлат ишларида ғайримусулмонларни ёллашга қилинган саҳобалар ижмосига биноан мусулмон киши ғайримусулмонни ёллаши ҳар қандай ҳолда мумкин. Масалан, Расулуллоҳ с.а.в. бир яҳудийни котибликка, яна бирини таржимонликка ёллаганлар. Бухорий ўзининг «Саҳиҳ»ида Расулуллоҳ с.а.в.нинг бир мушрикни йўл бошловчиликка ёллаганлари тўғрисидаги ривоятни келтирган. Абу Бакр ва Умар насронийларни мол ҳисоблашга ёллашган. Мусулмон киши ғайримусулмонни ёллаши ҳалол бўлгани каби, мусулмон киши ғайримусулмонга ҳаром бўлган ишларда ёлланиши ҳам мумкин. Аммо қилинадиган иш ҳаром бўлса, ёлловчи мусулмон ёки ғайримусулмон бўлса ҳам мумкин эмас. Шунга кўра, демак, мусулмон одам насронийга ишга ёлланиши мумкин, бу мусулмонни хорлаш учун кофир қўлига қарам қилиб қўйиш эмас, балки бировга ёлланиш, холос. Бу масалаларда ёлловчи ёки ёлланувчи мусулмон бўлиши шарт эмас. Масалан, Термизийнинг ривоят қилишича, Али р.а. яҳудийга ёлланиб, бир челак сувни битта хурмо эвазига қуйиб берардилар, буни Расулуллоҳ с.а.в.га айтганларида ундан қайтармаганлар, чунки бу бирор нарса эвазига шартлашиш бўлиб, мусулмонни хорлайдиган жойи йўқ. Аммо имомлик, азон айтиш, ҳаж қилиш, закотни бериш, Қуръон ва ҳадис ўргатиш каби Оллоҳга яқинлашиладиган ишларда ишчи мусулмон бўлиши шарт. Чунки бу амалда фақат мусулмон томонидангина бажарилиши мумкин, шу сабабли бу ишларни бажаришга фақат мусулмон ёлланади. Бунинг сабаби шуки, мазкур амаллар фақат мусулмон томонидан бажарилади. Агар Оллоҳга яқинлашиладиган ишлар ғайримусулмон томонидан бажарилиши мумкин бўлса, уларни бажаришга ғайримусулмонларни ҳам ёлланади. Хулоса қилиб айтганда, ёлловчи наздида Оллоҳга яқинлаштирувчи ҳисобланадиган, ёлланувчи наздида эса бундай ҳисобланмайдиган ишларда қаралади, агар бу ишлар фақат мусулмон одам бажариши лозим бўлган ишлар бўлса, масалан қозилик каби, бундай ишларга ғайримусулмонни ёллаш асло жоиз бўлмайди. Энди агар ғайримусулмонни ҳам ёллаш жоиз бўладиган иш бўлса, масалан жанг қилишга ёллаш каби, у ҳолда бу ишни қилдиришга ғайримусулмонни ёллаш жоиз бўлади. Масалан, зиммийни (мусулмонлар ҳимоясидаги христиан ёки яҳудийни) жангчиликка ёллаб унга байтулмолдан ҳақ тўлаш жоиздир.
85-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134