|
«كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ»
– „Бирорталарингиз вафот этаётганида мол-дунё қолдираётган бўлса, ота-онага ва қариндош-уруғга васият қилиниши фарз этилди“. [2:180]
Бухорий Саъд ибн Абу Ваққосдан:
«مَرِضْتُ بِمَكَّةَ مَرَضًا، فَأُشْفِيتُ مِنْهُ عَلَى الْمَوْتِ، فَأَتَانِى النَّبِىُّ يَعُودُنِى، فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ لِى مَالاً كَثِيرًا، وَلَيْسَ يَرِثُنِى إِلاَّ ابْنَتِى أَفَأَتَصَدَّقُ بِثُلُثَىْ مَالِى؟ قَالَ: لاَ. قَالَ: قُلْتُ: فَالشَّرْطُ؟ قَالَ: لاَ. قُلْتُ: اَلثُّلُثَ؟ قَالَ: اَلثُّلُثُ كَبِيرٌ، إِنَّكَ إِنْ تَرَكْتَ وَلَدَكَ أَغْنِيَاءً، خَيْرٌ مِنْ تَتْرُكَهُمْ عَالَةً يَتَكَفَّفُونَ النَّاسُ»
«Маккада қаттиқ касал бўлиб, нақд ўладиган бўлдим. Пайғамбар с.а.в. мени кўргани келдилар. Мен: Эй Расулуллоҳ с.а.в., менинг молим жуда кўп, аммо меросхўр фақат қизим бор, молимнинг учдан икки қисмини садақа қилайми? - дедим. Йўқ, дедилар. Ярминими? - дедим. Йўқ, дедилар. Учдан бир қисминими? - дедим. Учдан бири кўп, сен фарзандингни одамлардан нарса сўраб юрадиган камбағал қилиб ташлаб кетганингдан кўра, бой қолдириб кетсанг яхши, дедилар», деганини ривоят қилган.
Киши ҳадя, совға ёки васият қилинган нарсага эга бўлади.
2. Ўзига етказилган зарарлар эвазига берилган молга ҳақли бўлиш, бунга қотил тўлайдиган хун ҳақи, жароҳат етказгани учун тўланадиган товон кабилар киради. Оллоҳ Таоло айтади:
«وَمَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا خَطَأً فَتَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ وَدِيَةٌ مُسَلَّمَةٌ إِلَى أَهْلِهِ»
– „Ким бир мўминни билмай ўлдириб қўйса, у бир мўмин қулни озод қилиши ва марҳумнинг эгаларига - агар кечиб юбормасалар - хун (товон) тўлаши вожибдир“. [4:92]
Насоий Расулуллоҳ с.а.в.нинг Яман аҳлига мактуб ёзиб, уни Амр ибн Ҳазмдан жўнатганларини, унда
111-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134