|
Исломий Уммат бугунги кунда фикрларни йўқотган уммат ҳисобланади, демак у табиийки, фикрлашнинг самарали тариқатини ҳам йўқотган. Чунки ҳозирги авлод ўз аждодларидан на исломий ва на ғайриисломий фикрларни қабул қилиб олди, табиийки у фикрлашнинг самарали тариқатини ҳам қабул қилиб олмади. Бу авлоднинг ўзи фикрларни касб ҳам этмади ва фикрлашнинг самарали тариқатига ҳам эришмади. Шунинг учун юртларида моддий бойликлар беҳисоб бўлишига қарамай қшшоқликда яшаши, кашфиётлар ва ихтироларни назарий жиҳатдан ўрганса-да, уларни эшитиб ва кўриб турса-да, уларга эриша олмаслиги ва улардан баҳра олмаслиги табиий эди. Чунки қачон уммат фикрлашнинг самарали тариқатига эга бўлсагина, яъни ҳаётда ишлатиб янгилик ярата оладиган фикрлар унда мавжуд бўлсагина, шунда бу кашфиёт ва ихтироларга бўлган интилиш ўз самарасини бера олади. Шундан келиб чиқиб, демак, мусулмонлар ўзларида фикрларни ва фикрлашнинг самарали тариқатини вужудга келтиришлари шарт. Шундан сўнггина улар шу фикрлар ва тариқат асосида моддий бойликни қўлга киртиш сари қадам ташлашлари, илмий ҳақиқатларни кашф этишлари ва саноат соҳасида ихтиролар қилишлари мумкин бўлади. Агар бундай қилмас эканлар, бир қадам ҳам олдинга силжий олмайдилар ва бўм-бўш доира ичида бефойда айланиб юраверадилар, бу айланишларида ўзларидаги бор ақлий ва жисмоний кучларни сарфлаб тугатадилар-у, бироқ оқибатда ҳаракатларининг бошланғич нуқтасига яна қайтиб келаверадилар.
Исломий Умматнинг бу авлодида унга берилмоқчи бўлаётган фикрга қарши турувчи фикрларнинг ўзи йўқ. Агар унда қарши турувчи фикрлар бўлганида эди ўзига берилаётган бу фикрни тушуниб етган ва бу икки фикр ўзаро тўқнашиб, бу тўқнашув натижасида тўғри фикрни топиб олган бўлур эди. Лекин бу авлодда ҳозир айтганимиздек қарши турувчи фикрларнинг ўзи йўқ. Аксинча у барча фикрлардан ва ҳар қандай самарали фикрлаш тариқатидан холи бўлган бир авлод бўлиб қолди. Чунки у Исломий фикрларни худди бугунги кунда юнонлар Арасту (Аристотел) ва Афлотун (Платон) фалсафасини мерос қилиб олганларидек, хаёлий фалсафа деган эътиборда мерос қилиб олди. Исломни эса худди насоролар насронийлик динини мерос қилиб олганларидек фақат диний маросимлар ва ибодатлар деган эътиборда мерос қилиб олди. Айни вақтда у капитализм фикрларига ошиқ бўлди. У бу фикрлар воқелигини тушуниб етганлиги учун эмас, балки уларнинг муваффақиятини кўриб ошиқ бўлди. У бу муолажа-ечимлар капитализмнинг ҳаётга бўлган қарашидан келиб чиқаётганлигини англаб етганлиги учун эмас, балки ўзига капитализм ҳукмларининг татбиқ этилишига бўйин сунганлиги учун бу фикрларга ошиқ бўлди. Шунинг учун у гарчи ўз ҳаётини капитализм кўрсатган йўл асосида юргизса-да, фикрлаш жиҳатидан капиталистик фикрлардан холи бўлиб қолди. Ислом динига эътиқод қилиб, унинг фикрларини ўрганса-да, амалда Исломий фикрлардан ҳам холи бўлиб қолди.
5-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134