|
«لاَ يُجْتَمَعُ عُشْرٌ وَ خِرَاجٌ فِى أَرْضِ مُسْلِمٍ»
«Мусулмон еридан ҳам ушр, ҳам хирож олинмайди». Ҳофизлар буни Расулуллоҳ с.а.в.нинг сўзларидан деб ҳисобламаганлар.
Аввал хирож йиғилади. Кейин қолган экинлар ва мевалар нисобга етса, улардан закот олинади, агар нисобга етмаса, улардан закот олинмайди.
қўриқ ерларни ўзлаштириш
Қўриқ (ўлик) ер кимнингдир мулки бўлмаган, ўраб олинмаган, экин экилмаган, обод қилинмаган ердир. Уни ўзлаштириш экин экишга яроқли ҳолга келтиришдир. Инсон ўзлаштирган барча ерлар унинг мулкига айланади. Шариат ерни ўзлаштирувчига эгалик қилиш ҳуқуқини беради. Имом Бухорий Ойша онамиздан ривоят қилади: Пайғамбар с.а.в. дедилар:
«مَنْ أَعْمَرَ أَرْضًا لَيْسَتْ لِأَحَدٍ فَهُوَ أَحَقُّ»
«Кимки ҳеч кимники бўлмаган ерни обод қилса, у унга ҳақлироқдир». Абу Довуд Пайғамбар с.а.в.дан ривоят қилади:
«مَنْ أَحَاطَ حَائِطًا عَلَى أَرْضٍ فَهِىَ لَهُ»
«Кимки ерни девор билан ўраб олса, у (ер) уникидир». Бухорий Умардан, у эса Пайғамбар с.а.в.дан ривоят қилади:
«مَنْ أَحْيَا أَرْضًا مَيِّتَةً فَهِىَ لَهُ»
«Кимки ўлик ерни тирилтирса, у уникидир». Бу ишда ҳадиснинг мутлақ келганига кўра, мусулмон ва зиммий баробардир.
Ўзлаштириш - ажратиб бериш эмас. Булар ўртасидаги фарқ шуки, ўзлаштириш бировнинг мулки бўлмаган, ўраб олинмаган, экин экилмаган, обод қилинмаган ерга тааллуқлидир. Ажратиб бериш эса давлат қўлидаги ерларни бўлиб бериш бўлиб, уларни давлат ерлари, деб аталади.
Давлат қўл остидаги ерлар бўлиб берилади. Давлат ерлари, деб ном олган бу ерлар қуйидагилардир:
1. Экин ва дарахт экишга яроқли ерлар. Пайғамбар с.а.в.нинг Ҳайбар ва Бану Назирдаги Зубайрга бўлиб берган ерлари каби. У ерларда хурмо ва бошқа дарахтлар бор эди. Фатҳ қилинган юртлардан эгалари қочиб кетган обод ерлар ҳам шулар жумласидандир.
121-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134