|
«أَقْطَعَ رَسُولُ اللهِ أُنَاسًا مِنْ مُزِينَةٍ أَوْ جُهَيْنَةٍ أَرْضًا فَعَطَّلُوهَا، فَجَاءَ قَوْمٌ فَأَحْيُوهَا، فَقَالَ عُمَرُ: لَوْ كَانَتْ قَطِيعَةٌ مِنِّى، أَوْ مِنْ أَبِى بَكْرٍ، لَرَدَدْتُهَا,وَلَكِنْ مِنْ رَسُوْلِ اللهِ قَالَ: وَ قَالَ عُمَرُ: مَنْ عَطَّلَ أَرْضاً ثَلاثَ سِنِيْنَ لَمْ يعمرْهَا, فَجَاءَ غَيْرُهُ فَعَمرَهَا فَهِىَ لَهُ»
«Расулуллоҳ с.а.в. музайналик ёки жуҳайналик одамларга ер ажратиб бердилар, улар ерни ташлаб қўйдилар, бошқа одамлар келиб, у ерларни ўзлаштирдилар. Шунда Умар деди: Агар мен ажратиб берганимда ёки Абу Бакр ажратиб берганида уни қайтариб олган бўлар эдим, лекин Расулуллоҳ с.а.в. ажратиб берганлар-да. Кимки, ерни уч йил обод қилмай ташлаб қўйса-ю, бошқа киши келиб уни обод қилса, у унгадир». Бундан мурод, уч йилдан кўпроқ муддат ўтиб кетганидир, яъни агар Абу Бакр ажратиб берганида эди, уч йил ўтмаган бўлар эди, лекин Расулуллоҳ с.а.в. ажратиб берганлари учун уч йилдан ортиқ муддат ўтиб кетди, шунинг учун уни қайтариб олиш мумкин эмас деганидир. Абу Убайда «Амвол»да Билол ибн Ҳорис Музаний ҳақида шундай деди:
«أَنَّ رَسُولَ اللهِ أَقْطَعَهُ الْعَقِيقَ أَجْمَعَ، قَالَ: فَلَمَّا كَانَ زَمَانُ عُمَرَ قَالَ لِبِلاَلٍ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ لَمْ يَقْطَعْكَ لِتُحَجِّرَهُ عَلَى النَّاسِ، إِنَّمَا أَقْطَعَكَ لِتَعْمَلَ، فَخُذْ مِنْهَا مَا قَدَرْتَ عَلَى عِمَارَتِهِ, وَرَدِّ الْبَاقِى»
«Расулуллоҳ с.а.в. унга Ақиқнинг ҳаммасини ажратиб бердилар. ҳазрати Умар халифалик даврида унга деди: Эй Билол, Расулуллоҳ с.а.в. уни сенга ўраб қўйишинг учун эмас, балки ишлашинг учун ажратиб бердилар. Обод қила оладиганингни олиб қол-да, қолганини қайтариб бер». Саҳобаларнинг ижмоларига кўра ҳам ерни уч йил ташлаб қўйган одамдан тортиб олинади ва бошқасига берилади.
Шунга кўра, ер эгаси ўз ерига иш қуроллари, уруғлари, ҳайвони ва ишчилари билан экин экиш ҳуқуқига эга. Деҳқончилик қилиш учун ёлланма ишчилардан фойдаланиши мумкин. Агар бунга қодир бўлмаса, давлат унга ёрдам беради. Агар ер эгаси ҳеч нарса экмаса, ерни деҳқончилик учун бошқа бировга эвазсиз совға сифатида бериб туради. Агар бу ишни қилмай, уч йил ерни ташлаб қўйса, давлат уни тортиб олиб, бошқага беради. Юнус Муҳаммад ибн Исҳоқдан, у Абдуллоҳ ибн Абу Бакрдан ривоят қилади:
125-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134