|
1. Ислом мулкни қўлга киритиш ва уни кўпайтириш сабабларини чеклаб, қўлга киритилган мулк миқдорини чекламади.
2. Мулкни тасарруф қилиш кайфиятини чеклади.
3. Хирожий ерларни шахслар учун мулк қилмасдан давлат мулкига айлантирди.
4. Айрим ҳолатларда хусусий мулкни инсоннинг ихтиёрига қарши равишда умумий мулкка айлантирди.
5. Ўз эҳтиёжларини қондиришга қодир бўлмаган шахсларга эҳтиёжларни қоплайдиган миқдорда нафақа белгилади.
Бундан кўриниб турибдики, хусусий мулкчилик маъноси шахс учун ўз мулки устидан чегараланган, муайян кайфиятда ҳукмронлик қилиш ҳуқуқини вужудга келтириш бўлиб, бу чегараланган, муайян кайфият мулкчиликни шахснинг шаръий ҳуқуқига айлантиради. Шариат хусусий мулкчилик ҳуқуқини муҳофаза қилишни давлат зиммасига юклади ва хусусий мулкчилик ҳуқуқини эъзозлаш, асраш ва тажовузлардан ҳимоя қилишни вожиб қилди. Шунинг учун бу ҳуқуқни оёқости қилган ҳар бир шахс учун қаттиқ жазо чораларини белгилади. Ўғрилик, йўлтўсарлик ва бошқа ношаръий ишларга жазо белгилагани каби кишиларни ноқонуний йўллар билан бойлик орттириш ва бировларнинг мулкига кўз олайтиришдан тийиб қўядиган тарбиявий йўлланмаларни ҳам ишлаб чиқди. Хулоса қилиб айтиш мумкинки, мулкчилик деганда фақат ҳалол молга эга бўлиш тушунилиб, ҳаром мол эса мулк бўлмайди. Зеро, ҳаром молни мулк деб ҳисобланмайди ва унга мулкчилик маъноси тўғри келмайди.
64-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134