|
«مَنْ كَانَتْ لَهُ أَرْضٌ فَلْيَزْرِعْهَا، أَوْ فَلْيُزَرِّعْهَا أَخَاهُ، وَلاَ يُكَارِيهَا بِثُلُثٍ، وَلاَ بِرُبْعٍ، وَلاَ بِطَعَامٍ مُسَمًّى»
«Кимнинг ери бўлса, унга экин эксин ёки экин экиш учун биродарига берсин, лекин учдан бири, тўртдан бири, муайян таом эвазига ижарага бермасин». Бухорийнинг Нофиъдан ривоят қилишича, Абдуллоҳ ибн Умарга Рофиъ ибн Хадижнинг қуйидаги гаплари айтилди:
«أَنْ النَّبِيْ نَهَى عَنْ كِرَاءِ الْمَزَارِعِ»
«Пайғамбар с.а.в. экин экиладиган ерларни ижарага беришдан қайтардилар». Ибн Умар ва мен Рофиънинг ҳузурига шу ҳақда сўраш учун бордик. Шунда у айтди:
«نَهَى النَّبِيْ عَنْ كِرَاءِ الْمَزَارِعِ»
«Пайғамбар с.а.в. экин экиладиган ерларни ижарага беришдан қайтардилар». Бухорийнинг Солимдан ривоят қилишича, Абдуллоҳ ибн Умар ерни ижарага беришни тарк қилган экан.
Бу ҳадислар Пайғамбар с.а.в.нинг ерни ижарага беришдан қайтарганликларини очиқ-ойдин кўрсатиб турибди. Қайтарув - тарк қилишни талаб қилаётган бўлса ҳам, лекин бу ерда қаринанинг кўрсатишича, талаб қатъийдир. Чунки Пайғамбар с.а.в.га: ерни дон эвазига ижарага берсакчи, дейишганда, йўқ, дедилар. Сўнг сомон эвазига берсакчи, дейишганда ҳам, йўқ, - дедилар. Сўнг: Робиънинг бўйидаги ерларга экин экиб беришлари эвазига ерни ижарага берар эдик, дейишганда ҳам, йўқ дедилар ва буни «Экин эк ёки биродарингга бер», деган сўзлари билан таъкидладилар. Бу ердаги қайтарувда қаттиқ туриб олиш таъкид учундир. Бундан ташқари, араб тилидаги таъкидлаш лафзларнинг такрорланиши билан лафзий ёки маъно орқали ифодаланади. Бу ердаги қайтарув лафзларининг такрорланиши таъкидга далолат қилмоқда. Аммо Расулуллоҳ с.а.в.нинг Ҳайбар ерларини ҳосилнинг ярмиси эвазига ижарага беришлари юқорида айтилган нарсалар жумласига кирмайди, чунки Ҳайбар ерлари дарахтлардан иборат бўлиб, текис ер эмасди. Бунга ибн Исҳоқнинг «Сийрат»ида Абдуллоҳ ибн Абу Бакрдан ривоят қилган ҳадис далилдир:
130-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134