|
«أَنَّ رَسُولَ اللهِ كَانَ يَبْعَثُ إِلَى أَهْلِ خَيْبَرَ عَبْدَ اللهِ بْنَ رَوَاحَةَ بِمُؤْتَةٍ يَرْحَمُهُ اللهُ فَكَانَ جَبَّارُ بْنُ صَخْرٍ اِبْنِ أُمَيَّةَ بْنِ خَنْسَاءَ، أَخُو بَنِى سَلَمَةَ، هُوَ الَّذِى يَخْرُصُ عَلَيْهِمْ بَعْدَ عَبْدِ اللهِ بْنِ رَوَاحَةَ»
«Пайғамбар с.а.в. Хайбарга Абдуллоҳ ибн Равоҳани мусулмонлар ва яҳудийлар ўртасида меваларни ўлчаб берувчи (хорис) қилиб жўнатардилар. Абдуллоҳ ибн Равоҳа Мўҳта жангида ҳалок бўлди. Абдуллоҳ ибн Равоҳадан кейин Абу Саламанинг акаси Жаббор ибн Сахр ибн Умайя ибн Хансо меваларни ўлчовчи бўлди». Хорис дегани меваларни дарахтда турган ҳолида узиб олишдан олдин ўлчаб берувчи кишидир. Бу ривоят Хайбар ерлари дарахтзор эканлигини, текис ер эмаслигини аниқ кўрсатиб турибди. У ердаги экинлар эса дарахтзорларнинг жуда кичик қисмини ташкил қилиб, дарахтзорга тобе эди. Шунга кўра, Хайбар ерлари, ерни ижарага бериш бобига кирмайди, балки мусоқот (дарахтзорларни шерик бўлиб суғориш) жумласидандир. Мусоқот эса шаръан жоиздир. Бундан ташқари Пайғамбар с.а.в.нинг қайтарувларидан кейин саҳобалар ерни ижарага беришдан воз кечдилар. Улардан бири Абдуллоҳ ибн Умардир. Бу эса, уларнинг ерни ижарага беришни ҳаром деб тушунганликларини билдиради. Бироқ, ерни ижарага беришнинг ҳаромлиги фақатгина деҳқончиликка тааллуқлидир. Уни деҳқончиликдан бошқа нарса учун - дам оладиган жой, товарлар учун омбор каби ишлар эвазига ижарага бериш мумкин. Чунки, ерни ижарага беришдан қайтарув деҳқончиликкагина хос бўлиб, саҳиҳ ҳадислардан ҳам шу маъно тушунилади. Ер ва унга тааллуқли нарсалар хусусидаги ҳукмлар деҳқончилик орқали ўз бойлигини ўстириш учун ҳаракат қилаётган мусулмонга шариат белгилаб берган кайфиятни баён этади.
131-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134