|
Мусоқот
Меҳнат турларидан яна бири мусоқот бўлиб, бир киши ўз дарахтини бошқа бир кишига мевасининг маълум қисми эвазига суғориб ва бошқа керакли ишларни қилиб туриши учун бермоғига айтилади. Бу сўз «сақо» сўзидан олинган бўлиб, «суғориш» маъносини билдиради. Чунки Ҳижоз (Арабистон ярим ороли) аҳли ўзлари эккан дарахтлар суғоришга кўпроқ муҳтож бўлганлиги сабабли, уларни қудуқ сувлари билан суғоришар эди. Шунинг учун боғни парвариш қилиш шундай номланган. Мусоқот ҳам шариат ижозат берган меҳнатлар жумласига киради. Муслим Абдуллоҳ ибн Умар р.а.дан:
«عَامَلَ رَسُولُ اللهِ أَهْلَ خَيْبَرٍ بِشَطْرٍ مَا يَخْرُجُ مِنْهَا مِنْ ثَمَرٍ أَوْ زَرْعٍ»
«Расулуллоҳ ҳайбар аҳли билан у ердан чиқадиган мева ёки экиннинг ярмига (келишиб) муомала юритдилар» - деганини ривоят қилган. Мусоқот хурмо, мевали дарахт ва узумда жоиз бўлади. Бунда ишчига бу мевалардан маълум миқдор ажратиб берилади. Бу (ҳукм) фақат меваси бор бўлган дарахт ҳақидадир. Тол каби меваси бўлмаган ёки қарағай, кедр каби меваси кераксиз дарахтларда мусоқот жоиз эмас. чунки мусоқот меванинг бир қисмига бўлади. Лекин (меваси бўлмаса ҳам) барги керак бўлган тут ва гул кабиларда мусоқот жоиз. Чунки у мева маъносида бўлиб, ҳар йили такрорланиб турадиган ўсишдир, уни олиш ва бир қисмига мусоқот қилиш мумкин. Бунда ҳам худди мевали дарахтнинг ҳукми бўлади.
Ишчи ёллаш
Ислом ишлайдиган ишчилар ёллашга рухсат берди. Оллоҳ Таоло айтади:
«أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَةَ رَبِّكَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِيًّا»
73-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134