|
деди, яъни фарз қилинган ҳақ. Энди агар давлат бу тўғрида бепарволик қилса, мусулмонлар жамоаси ҳам давлатни бу тўғрида муҳосаба қилиш (ҳисобот сўраш) ва муҳтожларни кафолатга олиш тўғрисида бепарволик қилса - ваҳоланки мусулмонлар жамоасининг бепарволик қилиши кутилмаган ишдир - бу ҳолда шахс ўз эҳтиёжига яраша нарсани қаердан топса, ўша ердан олиши жоиз бўлади. Давлат мулкидан оладими ёки кишилар мулкидан оладими, бунинг фарқи йўқ. Зеро бундай ҳолатда, модомики одамларда егулик бор экан оч қолган одамга ўлимтик гўштини ейиш ҳалол бўлмайди. Чунки бирон инсон қўлида егулик бор экан бу одам ўлимтикни ейишга мажбур ҳисобланмайди.
Лекин егулик топишга қурби етмаса, унда ҳаётини қутқариш учун ўлимтикни ейиши мумкин. Яшаш молга эга бўлиш сабабларидан бири бўлгач, шариат очарчилик йилида егулик олишни қўл кесиладиган ўғирлик деб ҳисобламади. Абу Умомадан Пайғамбар с.а.в.нинг:
«لاَ قَطْعَ فِى زَمَنِ الْمَجَاعِ»
«Очлик замонида кесиш йўқ», деганлари ривоят қилинган. Шариат яшаш учун ҳар бир кишига мулкка эга бўлиш ҳуқуқини қонун билан кафолатлаб бергани каби бу ҳуқуқни беришни ҳам кўрсатма бериш билан кафолатлади. Имом Аҳмад Расулуллоҳ с.а.в.нинг:
«أَيُّمَا أَهْلُ عَرْصَةٍ أَصْبَحَ فِيهِمْ امْرُؤٌ جَائِعًا فَقَدْ بَرِئَتْ مِنْهُمْ ذِمَّةُ اللهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى»
«қайси маҳалла аҳли ораларида бир оч киши бўлса, Оллоҳ Таборака ва Таолонинг ҳимояси улардан кўтарилади»,деганларини ривоят қилган. Баззор Анасдан Расулуллоҳ с.а.в.нинг:
«مَا آمَنَ بِى مَنْ بَاتَ شَبْعَانَ وَجَارُهُ جَائِعٌ إِلَى جَنْبِهِ وَهُوَ يَعْلَمُ بِهِ»
«қўшниси ёнида очлигини билиб туриб, ўзи тўқ бўлиб ётган одам менга иймон келтирмабди», деганларини ривоят қилган.
108-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134