|
Энди коммунистларга келсак, улар товар ишлаб чиқариш ва уни тўла ясаб битиришда ишчининг меҳнати биринчи ўринда туради, шунинг учун меҳнат ёки меҳнатга бўлган лаёқат товар ишлаб чиқаришда асосий рол ўйнайди, деб ҳисоблашади. Шунга асосланиб коммунистлар маҳсулот ишлаб чиқаришдаги асосий нарса ишчининг меҳнатидир, демак ишчининг иш ҳақи у ишлаб чиқарадиган маҳсулотга қараб белгиланади, ишлаб чиқариш харажатлари эса битта элемент, яъни меҳнат таркибига киради, деб ҳисоблашади. Бу эса табиийки воқеликка хилофдир. Чунки ҳис қилиб турилган воқелик шундан иборатки, Оллоҳ бу коинотда яратиб қўйган мол - товар қийматининг асосидир. Бу мол келтирадиган фойдани ошириш учун ёки меҳнат қилиш орқали унда фойдани вужудга келтириш учун сарфланган харажатлар эса бу молни маълум фойда келтирадиган шаклга келтирди. Демак, меҳнатни асос қилиб олиш хато бўлиб, воқеликка хилофдир. Ишлаб чиқарилган товарни ишчининг иш ҳақи қилиб қўйиш эса хом-ашёни ва сарфланган харажатларни ҳисобга олмасликдир. Гоҳида харажатни бошқа ишчи сарфлаб иш ҳақини ҳам унинг ўзи олган бўлади, айни вақтда шу ишчи товар ишлаб чиқармаган бўлади ва товар ишлаб чиқаришнинг у қиладиган меҳнатга мутлақо алоқаси бўлмайди. Шунинг учун товарни унга иш ҳақи қилиб бериш мумкин бўлмай қолади. Энди агар бу ерда ишчи синфини мақсад қилинмоқда, деб фараз қилган тақдиримизда ҳам, хом-ашё эътиборсиз қолдирилаётган бўлади. Ҳолбуки бу хом-ашёни Оллоҳ яратган бўлиб, уни эътиборсиз қолдириш ва ҳисобга олмаслик дуруст бўлмайди. Бироқ, иш ҳақини белгилашда ишчини бир синф, деб ҳисоблашнинг ўзи ҳам хатодир. Чунки ишчилар муайян шахслар бўлиб, иш ҳақи ана шу шахсларгагина берилади. Демак, ишчи синфи, деб эътибор қилиш иш ҳақини белгилашга эмас, балки уни ва мулкчиликни бекор қилишга олиб келади. Бу эса инсон фитратига зиддир ва ҳис қилинадиган воқелиги бўлмаган хато фикрдир. Чунки ҳис қилиб турилган воқелик шунга далолат қиладики, инсон ўз эҳтиёжларини шахсан ўзи қондиришга интилади. Бу интилиш уни коинот (борлиқ)дан ёки бошқа инсондан ўз эҳтиёжларини қондирадиган нарсани олишга ундайди ёки мавжуд мол (хом-ашё) унинг эҳтиёжларини қондиришга яроқли бўлиши учун коинотдаги шу хом-ашёга ўз
100-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134