|
Мерос - бойликни тақсимлаш воситаларидан бири. Бойликни тақсимлаш унинг иллати эмас, балки воқесининг (ҳақиқатининг) баёнидир. Бойликка эга бўлиш ҳалол қилинган экан, демак у шахслар қўлларида йиғилган бўлади. Вафотларидан кейин ҳам шундай сақланиб қолмаслиги учун уни меросхўрларга тақсимлаб бериш лозим. Амалиётда бойликни тақсимлаш воситаси мерос эканлиги кўрилган. Чуқур назар ташланса, бойликни мерос қилиб тақсимлашда учрайдиган ҳолат учта экани маълум бўлади:
а) биринчи ҳолатда меросхўрлар мерос аҳкомлари бўйича молнинг ҳаммасини оладилар;
б) иккинчи ҳолатда мерос аҳкомлари бўйича молнинг ҳаммасини оладиган меросхўрлар бўлмайди. Масалан, бир киши вафот этиб, фақат аёли қолса ёки аёл вафот этиб, фақат эри қолса, аёл фақат тўртдан биринигина олади, мероснинг қолгани байтулмолга ўтиб кетади, агар эр қолса, фақат ярмини олади ва қолгани байтулмолга ўтади;
в) ҳеч қандай меросхўр бўлмайди ва бу ҳолатда молнинг ҳаммаси байтулмолга, яъни давлатга ўтиб кетади.
Шу йўл билан бойлик тақсимланади ва мол меросхўрларга ўтиб, молни одамлар орасидаги иқтисодий доирада алмашиш бошланади. Шунда бойлик бир муайян шахс қўлида тўпланиб, сақланиб ётмайдиган бўлади.
Мерос - мулкчиликнинг шаръий сабабларидан бири бўлиб, ким бирор нарса мерос олса, унга шаръий мулки сифатида эгалик қилади. Демак, мерос Ислом шариати рухсат берган эга бўлиш сабабларидан биридир.
106-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134