|
банклар билан фойда эвазига муомала қилиш фойда эмас, зарардир. Чунки шариат бундай фойдани судхўрлик деб эътиқод қилади. Судхўрлик эса Ислом нуқтаи назарида ҳаромдир. Қайсидир бир ширкатга конларни қазиб олиш имтиёзини бериш зарардир. Чунки нефтp ва конлар ҳамма мусулмонларнинг умумий мулкидир. Ислом умумий мулкни кимнингдир имтиёзига топширишни ман қилади. БМТнинг қонунлари куфр қонунларидир. Бундан ташқари улар заиф давлатларни йирик давлатларнинг манфаатларига бўйсундириш учун хизмат қилади. Мусулмон уммати Фаластинни босиб олган Исроил билан сулҳ тузишни Аллоҳнинг олдидаги жиноят деб эътибор қилади. Модомики, мусулмонларда ҳаёт ҳақидаги тушунчалар, миқёслар ва қаноатлар мажмуини ўз ичига олган фикрлар мавжуд экан, энди кучли гуруҳга ана шу тушунчалар, миқёслар ва қаноатларни қабул қилдириш зарурати қолди, холос. Токи давлат табиий ва зарурий тарзда вужудга келсин.
Кучли гуруҳни юзага келтирадиган ёки ҳамма одамларни уни қабул қилишга, жамиятда унга асосланиб яшаш зарур деб билишларига олиб борадиган нарса ҳизбдир. Бу иш давлатнинг ҳам, умматнинг ҳам ва ҳатто уммат орасидаги бирлашмаган якка-якка ҳолдаги мутафаккир шахсларнинг ҳам қўлидан келмайди. Чунки давлат ёлғиз вужуд эмас, балки уммат қабул қилган тушунчалр, миқёслар ва қаноатларни амалда бажариш вужудидир. У умматнинг ҳаётий ва идрокий воқеини хатлаб ўтолмайди. У фақат амалий ифодалашгагина қодир холос. Бу ишни умматнинг ҳаётий ва идрокий қуввати доирасида бу қувватни чиқариш, тартибга солиш ва ўз ўрнига қўйиш йўлидан бориб, бевосита иш бошқариш билан бажаради. Лекин давлатдан ислоҳот ёки инқилоб талаб қилмайди. Бунинг имкони йўқ. Чунки унинг вужудида бундай нарс йўқ. Зеро, давлат фикрий вужуд эмас, балки фақатгина ижро этувчи вужуддир.
Уммат эса хилма-хил боғланган ижтимоий вужуддир. У бир эр ва аёлдан туғилган. Унда фикрий, узвий ва жисмий қувватлар хилма-хил. Ўзи қабул қилган миқёслар, тушунчалар ва қаноатларни ижро қилиш услуби ҳам хилма-хил. Шундай бўлишига қарамасдан унга мана шу миқёслар, тушунчалар ва қаноатларнинг асоси бўлмиш аслий фикрлар шу даражада ҳукмронлик қиладики, бошқасини ишлаб чиқиш унга муҳол бўлиб, ана шулар ҳақидагина фикрлаш билан чекланиб қолади. Шунинг учун ҳам у фикрий вужуд бўла олмайди. Шунинг учун ҳам ҳеч бир уммат ва ҳеч бир халқ ўзининг ижтимоийлик сифати билан умумий ҳаётга бўлган қарашини ўзгартира олмайди. Тақлидий тушунчалару, миқёслари ва қаноатлари қанчалик қолоқ ва тубан бўлмасин, уларни ўзгартириш имконига эга эмас.
Давлат ўзининг бир вужуд деган сифати билан, халқ - уммат эса ўзининг ижтимоийлик сифати билан тушунчалар, миқёслар ва қаноатларнинг манбаи бўла олмайди. Улар фақат ана шу миқёслар, тушунчалар ва қаноатларнинг ижро қилиш ўрнидир холос. Уммат уларни ўз устида амалда бажаради. Давлат эса халқнинг устида ижро этади. Демак, давлат ҳам, уммат ҳам тушунчалар, миқёслар ва қаноатлар билан таъсирлана оладилару, лекин
95-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122