|
имкониятларини бирлаштириб, улар ёрдамида миллатлараро юқори мавқени эгаллашга қодир бўла оладиган битта ҳокимга (халифага) бўйсунмоқлари лозим.
Аллоҳ Таолонинг: „Агар шу ҳукмга амал қилмасангиз (яъни диндорга дўст динсизга душман бўлмасангиз)“, деган каломида, бир ишни қилишга талаб этиш ифодаланаётир. „Ерда фитна ва катта фасод бўлур“, деган каломида эса ўша талабнинг бажарилмаслигининг оқибати ифодаланаётир. Бу ерда амал қатъий талаб этилаётир. Демак-ки, уни бажариш вожибдир. Аллоҳ Таолонинг „Агар шу ҳукмга амал қилмасанглар (яъни, диндорга дўст, динсизга душман бўлмасанглар)“, деган каломидаги талаб қилинган иш мерос бўлиши ҳам, ёрдам бўлиши ҳам мумкин. Чунки эътибор сабабнинг хусусийлигига эмас, лафзнинг умумийлигига қаратилаётир. Мерос ҳукми Аллоҳ Таолонинг:
وَأُوْلُوا الاَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ
– „Аллоҳнинг Китобида қон-қариндошлар бир-бирларига (меросхўр бўлишга) ҳақдорроқдирлар“, [8:75] ояти билан мансухдир, яъни бекор қилингандир.
„Агар шу ҳукмга амал қилмасанглар“, оятида кўзда тутилганлар мўминлар бўлиб, улар битта қўл ва битта қувват бўлиб туришлари учун бир-бирларига ёрдам беришларини вожиб қилади. Кофирлар билан бўладиган муомалада ҳам мўминлар бир-бирлари билан дўстона муносабатда бўлишлари, кофирларга эса душман деган эътибор билан муносабатда бўлишлари вожиб. Фақат агар кофирлар мусулмонлар учун аҳли зимма бўлсалар ундай бўлмайди. Бу пайтда кофирлар мерос, қудачилик ва диний ишларда бир-бирлари билан дўст бўладилар. Мусулмонлар учун фақат биргина давлат бўлиши кераклиги ҳам гуруҳларга ажралмасдан бирлашиш вожиблигига далолат қилади. Абдуллоҳ ибн Амр ибн Осдан ривоят қилинишича, у киши Пайғамбар с.а.в.нинг шундай деганларини эшитган эканлар: «Кимки бир имомга (халифага) байъат қилиб, унга қўлининг битимини ва қалбининг мевасини берган бўлса, қўлидан келганича унга итоат қилсин. Агар бошқаси келиб имомликни талашса, унинг бошини олинглар».
Демак, Пайғамбар с.а.в. Аллоҳ нозил қилган нарса билан ҳукм юритиши учун мусулмонлар ҳоким қилиб сайлаган халифа билан раҳбарлик талашган одамни ўлдиришга буюрганлар. Абу Саид Худрийдан ривоят қилинишича, Пайғамбар с.а.в. шундай деганлар: «Агар икки халифага байъат қилинадиган бўлса, улардан кейингисини ўлдиринглар». Токи умматнинг иши парчаланиб, ҳар бири ўз мақсадига қараб тортишадиган икки ҳокимнинг қўлига қолмасин. Арфажа Пайғамбар с.а.в.нинг шундай деганларини эшитганлигини ривоят қилади: «Бир одамнинг атрофига жам бўлиб турган пайтингларда сизларга биров келиб, бирлигингизни бўлмоқчи, жамоангизни тарқатмоқчи бўлса, уни ўлдиринглар». Абу Ҳозим айтади: «Абу Ҳурайра билан беш йил бирга бўлиб ундан Пайғамбар с.а.в.дан ушбу ҳадисни ривоят қилганини эшитган эдим:
49-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122