|
ДАВЛАТ ТУЗИШ ЙЎЛИ
Мусулмон уммати бажарадиган вазифасини билиши учун унинг гарданига юклатилган масъулиятларни баён қилдик. Энди бу муҳим масъулиятларни бажариш учун имконият яратиб берадиган йўлни баён қилишга киришамиз.
Юқоридаги умматга юклатилган масъулиятлар хусусидаги баҳсимиздан кўриниб турибдики, бу масъулиятлар уларга ишонган давлат тарафидангина бажарилиши мумкин. Модомики, бу масъулиятлар исломий эътиқоддан келиб чиққан исломий масъулиятлар экан, уларни ўз устига олиб кўтарадиган барпо қилиниши керак бўлган давлат ҳам Исломий Давлат бўлиши керак, яъни халифалик давлати бўлиши керак. Бундай давлатни барпо қилишнинг ўзи ана шу масъулиятларнинг биридир. Қай бир гуруҳ, жамоа ёки ҳизбнинг қайси бир амали давлат барпо қилишга қаратилмас экан, фойдасиздир. Чунки давлат барпо қилмай туриб уммат ҳақиқий уйғона олмайди ва гарданидаги масъулиятларни кўтаришга ҳам қодир бўлмайди.
Ҳозирги замонамиздаги одамлар исломий давлат соясида яшаб кўрмаганлар. Исломий жамият воқелигини тотимаганлар. Улар эътиборларини аввалги мусулмонлар тарихига қаратаётганларида тарихий ҳодисалардан уларнинг нақадар садоқатлилигини ва эътиқод уларнинг қалбларига нақадар таъсир этганини ҳис қилишлари мумкин. Лекин улар исломий давлатнинг шаклини ҳозирги ҳукуматлар шаклларининг орасидан тасаввур қиладиларда, ҳақиқий Ислом давлатининг асоси бўлмиш тушунчалар, миқёслар ва қаноатлар мажмуасини - хоҳ мусулмонларнинг мамлакатида бўлсин, хоҳ бошқасида - ҳозирги замон давлатларининг асоси бўлган тушунчалар, миқёслар ва қаноатлар мажмуасидан ажратмайдилар.
1. Давлатнинг мазмуни
Барпо қилиниши керак бўлган Ислом давлати шакл жиҳатидан ҳам, мазмун жиҳатидан ҳам оламдаги мавжуд давлатлардан фарқли тасаввур қилиниши лозим. Чунки қандай бўлишидан қатъи назар ҳар бир тушунчалар, миқёслар ва қаноатлар мажмуасини ижро этувчи вужуддир. Бир неча штатлар ёки мамлакатлардан ташкил топган империя барча бойликларни, яхшиликларни пойтахтда жамлайди. Бу ишда штатларнинг эҳтиёжига эътибор бермайди. Чунки бош штатнинг бошқа штатларга нисбатан имтиёзлари бор. Ислом давлатида эса бундай бўлмайди. Хоҳ пойтахт хоҳ штат бўлсин, хоҳ бошқа бўлсин имтиёзли бўлмайди. Агарчи энг чекка штат аҳолиси ғайридин бўлишса ҳам.
Республика тузуми эса гоҳида президент бошқаруви, гоҳида эса парламент йўли билан бўлади. Республика бошқарувчиси яъни президент унинг амалий ҳокими бўлади. Бу тузумда қўшма штатлардаги каби вазирлар раиси бўлмайди. Гоҳида республика раиси билан бирга вазирлар раиси ва вазирлар мажлиси бўлиб, амалдаги ҳоким вазирлар раиси бўлади. Масалан, Исроилдаги тузум шундай. Ислом давлатида эса вазирлар бўлмайди. Амалий
77-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122