|
«Амаллар ниятлар биландир. ҳар бир киши ниятига қараб ҳисоб қилинади».72
«إِذَا جَاءَ أَحَدُكُمُ الْجُمُعَةُ فَلْيَغْتَسِلْ»
«Бирортангиз жума кунига келса, бас, ғусл қилсин»73
«أَمَرَهُ A بِرَفْعِ الْيَدَيْنِ فِى الصَّلاَةِ عِنْدَ الرُّكُوعِ وَرَفْعِ الرَّأْسِ»
«Росулуллоҳ с.а.в. унга намозда руку қилиш олдидан ва рукудан бошни кўтараётганда икки қўлни кўтаришга (рофъул ядайнга) буюрдилар».74
Ушбу ҳадисларнинг бари саҳиҳ дея чиқарлган машҳур ҳадислардир.
Азиз Ҳадис: Азиз ҳадис бу санад (ровийлари)нинг барча табақаларида икки ёки уч киши тарафидан бир марта ривоят қилинган ҳадисдир. Агар уни бошқа табақаларда кўпроқ жамоа ривоят қилган бўлса, машҳур азиз ҳадис бўлади.
Масалан, ушбу Ҳадис каби:
«لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ حَتَّى أَكُونَ أَحَبَّ إِلَيْهِ عَنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ»
«Бирортангиз то мен унинг ота-онасидан ва фарзандларидан маҳбуброқ бўлмагунимча мўмин бўлолмайди».75
Оҳод ҳадис: Оҳод ҳадис таърифи юқорида баён қилинди. У машҳур ҳадисни ҳам, азиз ҳадисни ҳам ўз ичига олади.
Ҳадиси қудсий: Росулуллоҳ с.а.в. бирор каломни Аллоҳ Субҳанаҳу ва Таолога нисбат берган ҳадисдир.
Ҳадисларнинг иттисол (боғланиш) жиҳатидан турлари:
Муттасил ҳадис: Муттасил ҳадис санади бошланишидан то охиригача узилмаган ҳадисдир.
Мунқотеъ ҳадис: Мунқотеъ ҳадис ривоятчиларидан бири бир жойда ёки кўпроқ жойда тушиб қолган ёхуд ноаниқ ривоятчи зикр қилган ҳадисдир.
Мўъзал ҳадис: Мўъзал ҳадис санадидан кетма-кет икки ёки кўпроқ ривоятчи тушиб қолган Ҳадисдир.
Муаллақ Ҳадис: Муаллақ Ҳадис санади (ровийлари)нинг аввалида кетма-кет бир ёки кўпроқ ривоятчи олиб ташланган ҳадисдир. Муаллақ ҳадис саҳиҳи Бухорийда кўп келади.
Мўъзал муаллақдан кўра кўпроқ нарсани ўз ичига олади. Чунки ривоятчининг олиб ташланиши муаллақда аввалида келган бўлса, мўъзалда аввалида ҳам, орасида ҳам келади.
(73) Бухорий: 837, 842. Муслим: 844).
(74) Бухорий: 702, 704. Муслим: 390).
(75) Бухорий: 13, 14. Муслим: 309).
80-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308