|
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ
– „Эй мўминлар, қачон Жума кунидаги намозга чорланса (яъни азон айтилса), дарҳол Аллоҳнинг зикрига боринглар ва олди-сотдини тарк қилинглар!“. [62:9]
Бу оятдаги «الذين آمنوا » сўзи билан «فاسعوا إلى ذكر الله » сўзида тағлиб йўқ. Чунки жума намози фақат эркакларга хос фарздир. Шунинг учун «الذين » ҳам, «اسعوا » ҳам қандай бўлса шундайлигича эркакларга ишлатилади.
б) Агар хитобдан ноаниқликни кетказиш учун ҳукмнинг эркакка қанчалик даражада тааллуқли бўлса, аёлга ҳам шунчалик даражада тааллуқлилигини кўрсатиш мақсад қилинган бўлса, тағлиб бўлмайди. Бундай ҳолда, эркакка ҳам, аёлга ҳам алоҳида хитоб келади. Масалан, аёлларнинг Росулуллоҳ с.а.в.дан аҳкомлар хитоби кўпроқ эркакларга қилиняпти, эҳтимол аёлларнинг аҳамияти камроқ бўлгани учун шундай бўлаётгандир, деб сўраганлари каби. Шунинг учун айрим оятлар айни ноаниқликни кетказиш учун аёллар ролини алоҳида кўрсатган ҳолда нозил бўлди. Масалан, ушбу оятлар каби:
فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّي لاَ أُضِيعُ عَمَلَ عَامِلٍ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى
– „Бас, уларнингРобби дуоларини ижобат қилиб«Албатта Мен сизлардан бирон амал қилгувчи эркак ё аёлнинг амалини зое қилмагайман,(деди)“. [3:195]
إِنَّ الْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ
– „Албатта муслим ва муслималар, мўмин ва мўминалар…“.
[33:35]
إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَاتِ وَأَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً
– „Албатта садақа қилгувчи эркаклар ва садақа қилгувчи аёллар ҳамда Аллоҳга қарзи ҳасана берганлар…“. [57:18]
Мана шу оятларда ҳукмнинг эркакка қанчалик даражада таллуқли бўлса, аёлга ҳам шунчалик даражада тааллуқлилигини кўрсатиш мақсад қилинган хитоблар келган.
Баъзан хитобда ҳукмни мазаммат қилишга тааллуқлигини кўрсатилади: Аллоҳ Таоло айтади:
وَعَدَ الله الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ
– „Аллоҳ мунофиқ ва мунофиқаларга ҳамда кофирларга улар абадий қоладиган жаҳаннам оташини ваҳда қилди“. [9:68]
لِيُعَذِّبَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْمُشْرِكِينَ وَالْمُشْرِكَاتِ
– „Аллоҳ мунофиқ ва мунофиқаларни, мушрик ва мушрикаларни азоблаш учун“. [33:73]
211-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308