|
Яна бошқа 100та мукаммал бўлмагунча 400танинг зиёдасига закот берилмайди, 400тага бериладиган закот берилади. Агар қўй 500тадан битта кам бўлса ҳам, яъни 499та бўлса ҳам, 99танинг закоти берилмайди. Буларнинг далили Муҳаммад ибн Абдураҳмондан ривоят қилинган ҳадисдир. «Набий с.а.в.нинг садақа мактубларида ва Умар ибн Хаттобнинг мактубларида 40тадан кам бўлган қўйда закот йўқ. Қўй 40тага етиб бориб то 120 та бўлгунча 1та қўй, 121тадан ортиб 200та бўлгунча 2та қўй, 201тадан ортиб 300тага етгунча Зта қўй. Агар қўй 300тадан зиёдалашган вақтда 400тадан камига закот йўқ. Яъни 399та қўйга ҳам 3та қўй берилади, 4та қўй берилмайди. Сўнг ҳар бир 100та қўйга 1та қўй берилади, қари ва эркагини, садақа йиғиштирувчи хоҳласа, олинади», дедилар. Умар ибн Хаттобнинг оиласидаги садақот мактубида: «Қўй 301тадан зиёда бўлган вақида 400тага етмагунча, унга закот йўқ, 400та қўйдан 4та қўй закот берилади»,дейилган.
Қўй закотида ҳисобланадиган, олинадиган ва олинмайдиган нарсалар
Мусулмон кишини қўйлари кичик бўлса ҳам, катта бўлса ҳам, улоқми, қўзичоқми аралаш олинади. Фақат бир йил олдин туғилган бўлиши шарт қилинади.
Қўй закотида 6 ойлик бўлган қўй ҳамда бир ёшга кирмаган эчкини закотга олинади. Эркак билан урғочи орасида фарқ йўқ, эркагини ҳам, урғочисинн ҳам олинаверади. Закот қўйнинг энг яхшисидан ва энг ёмонидан эмас, ўртачасидан олинади.
Эчки боласи ва қўзичоқ закотга олинмайди, Уларни олиш жоиз бўлмайди. Боласи бор, туғиш арафасида турган, сут учун ёки гўшт учун боқилаётгани олинмайди. Қўйларнинг қўчқорини эгаси ихтиёран закот қилиб берса, қабул қилинади, Вожиб бўлганидан кўпроқ бергани учун унинг ажри (савоби) зиёда бўлади. Буларнинг далили Бишр ибн Осим отасидан ривоят цилган Ҳадис, Умар ибн Хаттоб Абу Суфён ибн Абдуллоҳни Тоиф ва унинг атрофидаги закот йиғувчи, омил қилиб таъйинлади. У садақа йиғувчи бўлиб чиқиб, улардаги эчкининг боласини ҳам ҳисобга киритган, лекин улардан улоқларни закот сифатида олмаган, Шунда улар айтдиларки, агар сиз эчкининг боласинн ҳам ҳисобласангиз, уни закотга олинг. Омил уларга бирор жавоб айтмай, келиб Умарга учрашди: «Биз улардаги эчки боласини нисобга қўшиб ҳисоб қилаётганимизни, бироқ закот учун олмаётганимизни зулм деб ўйлаяптилар», деди. Умар унга: «Чўпон ўз қўлида олиб юрган эчки болаларини ҳам ҳисобла ва уларга: мен сизлардан қўйларнинг сўйиш учун семиртирилаётганини, сутлигини, ҳомиладорини, болалигини ва қўчқорини олмайман, деб айтгин ва бир ёшга тўлган эчкини, 6 ойлик қўйни олгин. Мана бу молнинг кичкинаси (қўзи) ва уни энг яхшиси ўртасидаги адл», деди. Бунинг далили Набий с.а.в.нинг сўзларига кўра: «Бизнинг ҳаққимиз (яъни закот олишда) 6 ойлик қўй ва бир яшар эчкидир». Аллоҳ таолонинг:
وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ
„Инъом қилаётган нарсаларингиздан ёмонини қасд қилманглар», [2:267]
деган сўзига биноан ва Набий с.а.в.нинг: «Садақада закот йиғувчи хоҳласагина қари, бир кўзи кўр ва така олинади», деган сўзларига биноан закотга қари ва айби бор қўй олинмайди, Қўйларнинг ҳаммаси қари ёки айбли бўлганлиги учун закот йиғиштирувчи бу навларни қабул қилса жоиз бўлади.
83-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120