|
кўтарилди» деган сўзларидир. Бу ҳадислар очарчиликларга нисбатандир. Аммо зилзила, тўфонларга келсак, ночорларга, муҳтожларга ёрдам бериш, мусулмонлардан зарарни кетказиш вожиблигининг далиллари, мусулмонларнинг «мол сарфлашларининг вожиблигига далил бўлади.
Мана булар, мусулмонларнинг байтулмолида мол бўлмаган ҳолатда ва байтулмолни доимий киримлари ва умумий мулкчиликни ҳимоя киримлари кифоя қилмаган ҳолатда, давлат нафақа қилиш учун мусулмонларга солиқ соладиган жиҳатлардир.
Солиқлар мусулмонларни асосий ва иккиламчи эҳтиёжларидан ортган нарсалардан маълум миқдорда олинади. Кимни ҳузурида асосий ва иккиламчиларидан ортиқча моли бўлса солиқ олинади, бўлмаса олинмайди. Чунки Расулуллоҳ с.а.в. «Садақани энг афзали беҳожатлик ортидан қилинган садақадир» деб айтганлар. Беҳожатлик бу киши ўз ҳожатларини қондиришга етарли миқдордир, Жобир Расулуллоҳ с.а.в.дан ривоят қилиб айтадики: Расулуллоҳ с.а.в., «Нафақани ўзингга, сўнгра нафақаси вожиб бўлган кишиларга бер», дедилар. Расулуллоҳ с.а.в. нафақаси вожиб бўлган кишиларни кишининг ўзидан кейинга қўйдилар. Солиқ ҳам шу кабидир. Аллоҳ таоло айтадики:
وَيَسْأَلُونَكَ مَاذَا يُنفِقُونَ قُلْ الْعَفْوَ
„ Сиздан нималарни эҳсон қилишни сўрайдилар (ўзингиздан) ортганини деб жавоб беринг», [2:219]
яъни нафақа қилишда машаққат бўлмаган, ҳолидан ортиқча нарсани. Солиқ ҳожат-эҳтиёжларга кирувчи эмас, балки эҳтиёжлардан ортган барча нарсалардан олинади.
Солиқлар юқорида зикр қилинган жиҳатларга лозим бўлган нафақалара ожизлигини бартараф қилаш учун етарли ва ҳожатга яраша миқдорда фарз қилинади. Солиқ солишда одамларнинг бойликлари ёки бойлик олдини олиш ёки байтулмолнинг киримларини ошириш риоя қилинмайди, балки фақатгина юқорида зикр қилинган жиҳатларга лозим бўлган нафақаларни қоплашга етадиган миқдор риоя қилинади. Бу миқдор ортиқча олинмайди. Чунки бу миқдордан ортиқча олиш, мусулмонларга бериш вожиб бўлмагани учун зулмдир. Зулм эса қиёмат кунининг зулматларидандир.
Давлатга воситали солиқларни, шунингдек, маҳкамаларнинг расм-русум шаклларига ёки давлатга тақдим қилинган талабларга ёки ерни сотиш ва уни қайдлаш муомалаларига ёки ёпиқ биноларга, торозуларга ва бундан бошқа солиқларни солиш жоиз эмас. Чунки бу каби солиқлар ундан қайтарилган зулм ва Расулуллоҳ с.а.в.нинг «Макс аҳли дўзахдадир» ва «Макс олувчи жаннатга кирмайди», деган максдандир.
76-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120