|
1. Ярим дирҳам 1,4875гр.га тенг.
2. 1 дирҳам 2,975гр.
3. 5 дирҳам 14,675гр. Кумуш нисобида берилиши вожиб бўлган миқдор.
4. 10 дирҳам 29,75гр.
5. 20 дирҳам 59,50гр,
Давлат арзон нарсаларни сотиб олиш осон бўлиши учун тилла ва кумушдан иборат бу бирликлар таркибига, қимматбаҳо бўлмаган маъданлардан муайян фоизда қўшиб, майда пуллар чиқаради, Давлат ҳар қандай чигалликка йўл қўймаслик учун зарбларда бирликлардаги металлар фоизи вазнини баеё қилиши лозим.
Халифалик Давлати, Америка каби давлатлар ўз манфаатларига мувофиқ оламдаги пулларга ҳукмрон бўлиб қолмаслиги учун, дунёни тилла ва кумуш билан муомала қилишга қайтариш роясига амал қилиши лозим.
Тилла ва кумуш меъёри
Исломий Давлат ўзининг турли даврларида динор билан дирҳамлардаги тилла ва кумуш меъёрини муҳофаза қилишда доим хушёр бўлди. Давлат қаллобликни ман қилар ва динор ёки дирҳамларга алдов ишлатадиган кишиларга қатъий жазо чорасини қўллар эди.
Шунинг учун тилла динорлари ва кумуш дирҳамлари бошқа ҳар қандай маъдан билан аралашиб кетмасдан холис бўлиши, унга алдов ишлатишнинг ман қилиниши ва унга бошқа ҳар қандай маъданни аралаштириб юборган кишига жазо қўлланиши вожиб бўлади. Чунки алдов ҳаромдир. Расулуллоҳ с.а.в. «Алдаган киши биздан эмас», яна бир ривоятда: «Бизни алдаган киши биздан эмас», дедилар.
Тилланинг кумушга нисбати
Халифалик Давлати тилла ва кумуш орасидаги айирбошлаш нисбатини чекламасдан ўз ҳолига қўйиши вожиб. Расулуллоҳ с.а.в. ва халифалар замонларида бўлганидек, талаб ва таклифга кўра тилла кумушга ва кумуш тиллага бозорда юрувчи баҳо билан айирбошланади. Расулуллоҳ с.а.в. тилла ва кумуш орасида муайян нисбатни чекламаган ва улар орасида белгиланган айирбошлаш баҳосини белгиламаганлар. Балки, улар орасида муайян нисбатни чекламай нақд ҳолда тиллани кумушга ва кумушни тиллага сотишга рухсат берганлар. Расулуллоҳ с.а.в. «Тиллани кумушга нақд ҳолда қандай хоҳласаларинг шундай сотинглар», дедилар. («Қўлмақўл»нинг маъноси нақд ҳолда ўша ернинг ўзида қўлдан-қўлга ўтиши). Ибн Умардан ривоят қилинади: «Мен туяни Бақийъ деган жойда динорга сотаман ва дирҳам оламан. Туяни дирҳамга сотсам динор оламан. Уни бунинг ўрнига оламан ва буни унинг ўрнига бераман. Набий с.а.в. олдиларига келдим, Набий с.а.в. Ҳафсанинг уйида эканлар. Мен эй, Расулуллоҳ, туяни Бақийъда динорга сотиб, дирҳам оламан, дирҳамга сотиб, динор оламан, бунисини ўрнига унисини оламан, унисини ўрнига буниснни бераман. Расулуллоҳ с.а.в. «Сизларни орангизда бир нарса бўла туриб, ажралмасанглар ўша кунни баҳоси билан тилла ёки кумушни олишингизнинг зарари йўқ» дедилар». Тиллани тиллага ва кумушни кумушга сотишда эса бунақа бўлмайди. Тиллани тиллага, кумушни кумушга сотишда қўлма-қўл ва теппа-тенглик вожиб бўлади. Расулуллоҳ с.а.в.«Тиллани тиллага ва
114-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120