|
иборат ҳисобсиз моллар Мадинадаги мусулмонлар байтулмолига оқиб кела бошлади.
Мусулмонларнинг байтулмолига тушадиган ва Аллоҳ мусулмонларга ҳалол қилиб қўйган ҳамда уни байтулмолга ҳақли қилиб қўйган ва шу молларни халифа мусулмонларнинг манфаати ва ишларини бошқариш учун ижтиҳодига кўра шаръий ҳукм қоим бўлган жиҳатларга ишлатиладиган молларни мана шу қисқагина маълумот билан тасаввур қилиш мумкин.
Берилган маълумотларга кўра Халифалик Давлатидаги моллар қуйидаги синфлардан ташкил топган.
1 - Анфоллар; ғаниматлар; фай ва хумс.
2 - Хирож.
3 - Жизя.
4 - Барча турлари билан умумий мулклар.
5 - Ер, бино, шарт-шароитлар ва уларнинг киримларидан иборат давлат мулки.
6 - Ушрлар.
7 - Ҳокимлар ва давлат амалдорлари тарафидан зўравонлик йўли билан топилган мол, ношаръий касб ва жарима моли.
8 - Хазина, конларнинг бешдан бири.
9 - Меросхўри йўқ кимсанинг моли.
10 - Муртадларнинг моли.
11 - Солиқлар.
12 - Садақа - Закот моллари.
Бу синфларнинг моҳиятини билиш учун бунда иш юритиш ҳуқуқи топширилган кишини, буларни ишлатиш кайфиятини, сарфлашлик жиҳатларини ва ҳақдорларини текшириб чиқамиз.
14-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120