|
„Тилла ва кумушни йиғиб уни Аллоҳ йўлида нафақа қилмайдиганларга аламли азоб хабарини беринг». [9:34]
Ислом уларни тилла ва кумуш деган эътибор билан ва уларни пул, савдо учун улар билан савдо-сотиқлар ва амаллар комил бўладиган восита деган эътибор билан хазина қилишни ҳаром қилди.
2. Тилла-кумушга ўзгармас, собит, муайян ҳукмларни боғлади.
а) - уларни пуллар ва сотиладиган нарсалар учун баҳо ва меҳнат учун ҳақ деган эътибор билан тилла ва кумушда закотни фарз қилди, улар учун тилла динорларидан, кумуш дирҳамларидан муайян нисобни таъйин қилди. Ҳар бир 20 динорда ярим динор, 200 дирҳамда —5 дирҳам закот вожиб қилди;
б) Дияни (қасд қилмасдан одам ўлдирган киши ўлган кишининг яқинларига (валийларига) тўлайдиган тўлов) фарз қилган вақтда Ислом дияда тилла ва кумуш бериладиган қилди ва дия учун тилладан муайян миқдор - 1000 динор ва кумушдан муайян миқдор – 1200 дирҳамни таъйин қилди. Ибн Аббосдан ривоят қилинди: «Бану Адий қабиласидан бир киши ўлдирилди. Набий с.а.в. унинг диясини 12000 дирҳам қилиб белгиладилар». Абу Бакр ибн Муҳаммад ибн Амр ибн Хазм отасидан, отаси эса бобосидан ривоят қилади. «Расулуллоҳ с.а.в. Яман аҳлига мактуб ёздилар. Мактубларида шундай сўзлар бор эди: «Мўмин нафсда 100та туя дия бор, тилла эгаларига 1000 динор». Бу ҳадисни Насрий ривоят қилди;
в) Ўғирликда қўл кесишни вожиб қилган вақтда, ўғрининг қўли кесиладиган миқдор: тилладан динорнинг 4дан бири (1/4) ва кумушдан 3 дирҳам таъйин қилинди. Буни ўғриланадиган ҳамма нарса учун миқёс қилди. Оиша р.а.Набий с.а.в.дан ривоят қилди. Набий с.а.в. «Ўғри қўлини 1 динорнинг 4дан бирида ва ундан ортиғида кесилади”, дедилар, Бу ҳадисни 5 ровий ривоят қилган. Ибн Умардан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ с.а.в. қиймати 3 дирҳам бўлган қалқон ўғирлаган ўғрининг қўлини кесдилар».
3, Ислом пулга оид айирбошлаш учун ҳукмларини қарор қилган вақтда айирбошлаш учун тилла ва кумуш қийматини асос қилди. Айирбошлаш пулни пулга айирбошлаш ва пулни пулга сотишдир. Айирбошлаш тиллани тиллага ва кумушни кумушга сотиш каби ўз жинсидан бўлади, ёки кумушни тиллага ва тиллани кумушга сотиш каби ўхшаш жинсдан бўлади. Абу Бакр р.а.дан ривоят қилинди, «Набий с.а.в. кумушни кумушга ва тиллани тиллага теппа-тенг сотишга буюрдилар ва бизни кумушни тиллага ва тиллани кумушга қандай хоҳласак, шундай сотиб олишга буюрдилар». Бу ҳадисни Бухорий ва Муслим ривоят қилишган.
Ислом бу шаръий ҳукмларни тилла ва кумушга бу икковини айланиш учун пул ва сотиладиган нарсалар учун баҳо деган эътибор билан боғлаши бу Расул с.а.в. тилла ва кумушни, сотиладиган нарсаларни баҳоси, меҳнатнинг ҳаққи ўлчанадиган пулнинг қиёсий бирлиги эканлигига иқрор бўлишларидир.
Бу нарсалар Исломдаги пул тилла ва кумуш, деб эътибор қилишга далолат қилади. Чунки пулларга боғланган ҳукмларнинг ҳаммаси тилла ёки кумушни мато ва меҳнат учун баҳо, муомала учун пул деган эътибор билан тилла ва кумушга боғлангандир. Тилла ва кумуш хоҳ зарб қилинган бўлсин, хоҳ зарб қилинмаган, хоҳ маъдан ҳолда бўлсин, фарқи йўқ.
Лекин бу мусулмонлар ва Исломий Давлат улардан бошқа пулни олиши ёки улардан бошқа нарсани айирбошлаш муомаласи қилиб олишн жоиз эмаслигини билдирадими?
105-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120