|
САДОҚАТ МОЛЛАРИ
ЗАКОТ
Байтулмол киримлари жумласидан бўлган садақалар закот дейилади. Закот гоҳо садақа маъносида, садақа эса гоҳо закот маъносида келади. «Зақот» сўзи луғатда «ўсиш», «тозалаш» маъноларидадир. Закот бериш «Садақа сабабли моли камаймади», деган ҳадисга кўра баракага сабаб бўлади, савоб закот билан ўсади, закот нафсни бахиллик, разилликдан асрайди ҳамда инсонни гуноҳдан поклайди.
Закот шариатда ўсиш ва покланиш маъносида келади. Закот шариатда; «Муайян моллардан ажратилиши вожиб бўлган ҳақ», деб таърифланади. У ибодатлардан бири. Намоз, рўза, ҳаж каби Ислом рукнларидан ҳисобланади. Закот фақат мусулмонларгагина вожиб бўлиб, бошқалардан олинмайди. У китоб ва суннат асосида вожиб бўлгандир. Қуръонда: “ва атуззаката„ “Закот беринглар”, дейилган. Набий с.а.в. Муозни Яманга юборган вақтларида унга: «Аллоҳ уларнинг бойларидан олинадиган ва камбағалларига қайтариладиган закотни уларга фарз қилганини билдир», дедилар. Закот бермайдиганларга қаттиққўллик билан жазо берилиши хабари келган Набий с.а.в. «Тилла ва кумуш эгаси бўлган киши унинг закотини бермайдиган бўлса, қиёмат куни унинг учун катта тош жаҳаннам оташида қиздирилади ва у билан унинг (закот бермаган кишининг) ёни, пешонаси ва орқалари куйдирилади. Тош ҳар бор совуса жаҳаннамда қиздирилади. Миқдори эллик минг йил бўлган кунда бу жазо бандалар орасида ҳукм қилиниб киши жаннатга ёки дўзахга бўлган йўлини кўргунича давом этади», дедилар. «Эй Расулуллоҳ, туягачи?» деб сўралдилар, Расулуллоҳ айтдилар: Туя эгаси унинг ҳаққини адо этмайдиган бўлса ва соғиладиган кунда уни соғиш туяни ҳаққидандир, қиёмат куни бўлган вақтда туялар кенг ва текис бир ерга келтириладилар ва ҳаммалари, кичкина болаларига қадар, уни (закот бермовчини) оёқлари билан эзадилар, оғизлари билан тишлайдилар, муддати эллик минг йил бўлган кунда аввалги пода босиб ўтса, сўнгидан кейингиси босиб келаверади. Токи бандалар орасида ҳукм чиқарилиб, киши жаннат ёки дўзахга бўлган йўлини кўргунгача давом этади» дедилар. «Эй Расулуллоҳ, мол ва қўйларгачи?» Молларнинг ва қўйларнинг эгаси Ҳаққини адо этмаган бўлса, қиёмат кунида уларнинг (молларнинг, қўйларнинг) битта қолмай кенг ва текис ерга олиб келинади, уларнинг орасида битта ҳам шохи синган, шохи эгри. шохи йўқ хўкиз бўлмайди ва уларнинг ҳаммаси уни (закот бермаган кишини) туёқлари билан эзғилайди, шохи билан сузади. муддати эллик минг йил бўлган кунда бир пода ортидан иккинчи пода келаверади. Бандалар орасида ҳукм чиқарилиб, жаннатга ёки дўзахга йўналган йўлинн кўргунича давом этади, дедилар. Биргина Термизийдан ташқари беш ровий бу ҳадисни ривоят қилишган.
Закот қарзларидан ташқари нисобга етган мол-мулки бўлган ва мулкка эга бўлганига бир йил муддат ўтган ҳар бир мусулмонга фарзи айндир. Қачонки, мусулмоннинг мулкидан закот вожиб бўлса, унинг зиммасидан ҳеч қачон соқит бўлмайди. Закотни йиғишда умматдан йиғиштириладиган бошқа солиқлар каби фуқаронинг манфаатига биноан ва давлат эҳтиёжларига мувофиқ деган эътибор риоя қилинмайди. У ҳожат бўлса ҳам, ҳожат бўлмаса ҳам моли нисобига етганлар
77-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120