|
3. 60та молдан 2та 1 ёшли эркак ёки урғочи бузоқ.
4. 70тадан битта 2 ёшли ва битта бир ёшли бузоқ.
5. 80тадан 2та 2 ёшли бузоқ.
6. 90та молдан 3та 1 ёшли бузоқ.
7. 100тадан 1та 2 ёшли ва 2та бир ёшли бузоқ.
8. 110тадан 2та 2 ёшли ва 1та 1 ёшли бузоқ.
9. 120тадан 3та 2 ёшли ёки 4та 1 ёшли бузоқ.
Яҳё ибн Ҳакам ривоят қилган ҳадисларига кўра, сонларнинг орасидаги зиёдаликда закот йўқ. Муоз ра: «Расулуллоҳ с.а.в. мени Яманнинг садақасини олгани юбордилар ва менга 30та молдан 1 ёшли бузоқ, 40тадан 2 ёшли бузоқ олишимни буюрдилар. Яманликлар 40 билан 50, 60 билан 70, 80 билан 90танинг орасидаги закотни олишимни таклиф қилдилар. Мен бош тортдим. Мен уларга бу ҳақда Расулуллоҳ с.а.в.дан сўрайман, деб айтдим. Келиб Набий с.а.в.га хабар бердим. Менга 30та молдан 1 ёшли бузоқ, 40тадан 2 ёшли, 60 тадан 2та 1 ёш, 70тадан 1та 2ёшли ва 1та 1 ёшли, 80тадан 2та 2 ёшли, 90тадан 3та 1 ёшли, 100тадан 1та 2 ёшли ва 2та 1 ёшли, 110тадан 2та 2 ёшли ва 1та 1 ёшли, 120тадан 3та 2 ёшли ёки 4та 1 ёшли бузоқ олишимни ва буларнинг орасидаги моллардан ҳеч нарса олмаслигимни буюрдилар, дейди». Яҳё ибн Ҳакам ривоят қилади: «Расулуллоҳ с.а.в.авқосда садақа йўқ», дедилар. Авқос вақснинг жами бўлиб, у 2 нисоб орасидаги мол демакдир,
Қўтос (буқалар кенжа оиласига мансуб ҳайвон)нинг ҳукми закотда молнинг ҳукмидир. Қўтос мол билан бирга бўлган вақтда саноқда мол билан бирга ҳисоб қилинади. Анас ибн Молик ривоят қилади: «Қўтос ва мол баробар. Хуросоний туя ва арабий туя баробардир. Қўй ва эчки қўй нисобида баробардир». Ибну Шиҳобдан ривоят қилинган ҳадисда Умар ибн Абдулазиз ўз омилларига, яъни садақа йиғувчиларига қўтос садақаси (яъни закоти) сигир садақаси олинганидек олинишини ёздилар.
Қўй
Қўй закоти суннат ва саҳобалар ижмоси билан вожиб бўлгандир. Суннатдан далил; Абу Зар Набий с.а.в.дан ривоят қилган ҳадис. Набий с.а.в. «Туя, мол ва қўй эгаси закотни адо этмайдиган бўлса, қиёмат куни келганда моли ва қўйи энг семиз ва энг катта ҳолатда уни шохлари билан сузади ва туёқлари билан эзғилайди», дедилар. Муттафақун алайҳ.
Саҳобаларнинг ижмосидан далил: улар қўйда закотнинг вожиблигига ихтилоф қилмасдан, ҳаммалари ижмо қилганликлари. Йилнинг кўпроқ қисмида яйловда ўтлайдиган қўйга, нисобга етганига комил бир йил ўтган вақтда, закот вожиб бўлади. Набий с.а.в. «Яйловда ўтлайдиган қўйда закот бор», «ҳар қандай молга бир йил тўлмагунча унда закот йўқ», дедилар.
Қўй нисобининг ози 40 бош. Агар 40тадан озайса, гарчи биттага бўлса ҳам ундан закот берилмайди. Қўй нисоблари ва ундан берилиши вожиб бўлган закот миқдори қуйидаги шаклда бўлади:
1. 40тадан 1та.
2. 121тадан 2та.
3. 201тадан 3та.
4. 400тадан 4та қўй вожиб бўлади.
Ҳамма саноқнинг орасидаги зиёдага закот йўқ. Қўй 400тага етиб борган вақтда, ҳар бир юзтасига битта қўй берилади.
82-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120