|
بسم الله الرحمن الرحيم
МУҚАДДИМА
Аллоҳ ўз элчиси Муҳаммад с.а.в.ни Ислом билан юборган ҳаётий низом олам учун рисолат бўлгач, мусулмонларга уни татбиқ қилиб оламга олиб чиқадиган давлат лозим бўлди. Ислом бу давлатни Халифалик Давлати деб билдирди ва уни оламдаги давлатларнинг барчасининг шакли, рукнлари ва ҳатто жиҳозларидан ва инсонлар тузган қонундан эмас, Аллоҳнинг шариатидан бўлганлиги учун халифа ва умматга уни лозим тутиш, унинг қоидаларини татбиқ қилиш, аҳкомларига боғланиш вожиб бўлган, Аллоҳнинг китоби ва Расулуллоҳ с.а.в.нинг суннатидан олинган дастур ва қонунларида фарқли бўлган мумтоз шакл ва ягона услубда қилди. Ислом уммат ишларини бошқариш ва даъватни ёйишга қодир бўлиш учун давлат хазинасига келадиган молларни идора қилиш ва сарфлашни Халифалик Давлатига топширди. Дарҳақиқат, шаръий далиллар молларга ҳақли кишилар ва сарфлаш ўринларини баён қилиб берганидек, давлатнинг молиявий киримларини, молларнинг навларини ва ҳосил қилиш усулларини ҳам баён қилиб берди.
Биз бу китобда Халифалик Давлатидаги моллар ва унинг аҳкомларига тўхталиб ўтдик ва унинг киримларини, навларини, қандай олиниши, кимдан олиниши ва олиш лозим бўлган вақтларини ҳамда уни ҳосил қилиш усулларини, мол олингач, у сақланадиган муассасаларни, шунингдек, молга ҳақли бўлганларни ва уни сарф қилиш ўринларини баён қилдик.
Молларни қўлга киритиш узунлик, майдон ўлчовлари ва вазнларни билишни талаб қилгани учун буларнинг воқесини баён қиладиган ва ноаниқликларни бартараф этадиган мавзулар тафсилотини бердик. Бу атамаларни узунлик, майдон ўлчовлари ва вазнлар (оғирлик, суюқлик) тушунишга осон, чигалликдан узоқ бўлиши учун бугунги кунда ишлатилаётган терминлар билан белгиладик.
Пул жиҳатининг шаръий аҳкомларга боғлиқлиги, Халифалик Давлатидаги молларда ўзига хос аҳамияти бўлгани сабабли, биз унинг тафсилотига киришиб, воқесини, у асосланган бирлик, унга нисбат бериладиган бирликлар, пулнинг вазнлари ва унга алоқадор муаммолар ҳамда бу муаммоларнинг муолажа қилиш усулини баён қилиб бердик.
Халифалик Давлатидаги молларнинг шаръий ҳукмлари саҳобалар, тобеинлар ва уларга эргашганларнинг, шунингдек, мужтаҳидларнинг шу хусусдаги сўзларини чуқур ўрганиб чиқишдан сўнг, Китоб ва Суннатдан олинди. Шаръий ҳукмлар ғалабатуззон ва уларда ақидада шарт қилинганидек қатъийлик шарт қилинмайди, деган эътибор билан биз қувватли, деб билган далилларга биноан истинбот қилинди.
Биз Аллоҳдан бу аҳкомларни Халифалик Давлатида татбиқ ва ижро этишга муяссар қилишини ва орзуларимизни руёбга чиқаришини сўраймиз. Аллоҳ бизнинг хожамиздир, у зот нақадар буюк зотдир ва нақадар кўмак бергувчидир.
16-рабиуссоний 1402ҳ
10-февралp 1982м
3-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120