|
Ажнабий давлатдан ва халқаро молиявий муассасалардан қарз олиш шаръан жоиз эмас. Чунки бу давлат ва муассасалардан олинган қарзлар рибовий фойда ва шартлар билан бўлади. Рибо билан бўлган қарзлар шахс учун бўладими, давлат учун бўладими, шаръан ҳаромдир. Шартлар асосида қарз бериш эса ажнабий қарз берувчи давлат ва муассасани мусулмонларга ҳукмрон қилиб қўяди ва мусулмонларнинг ирода ва тасарруфларини қарз берувчи давлат муассасалар иродасига боғлаб қўяди. Бу эса, шаръан жоиз эмасдир. Дарҳақиқат, бугунги кунда халқаро қарзлар Исломий мамлакатлар, шаҳарлар учун энг хатарли балолардан ва уларнинг мусулмонлар юртларига ҳукмрон бўлиш сабабларидан бўлди. Модомики, уммат мусибатларни бошидан кечираркан, халифа сарф-харажатларини қоплаш учун давлатлараро қарзларга мурожаат қилиши жоиз бўлмайди.
Жамоат мулкидан бўлган баъзи нарсаларини қўриқ қилиб олиш
Халифага нефт, газ, бошқа конлардан иборат жамоат мулки бўлган нарсаларни, газ ва нефт қудуқларини, фосфат, тилла, мис конлари каби конларни қўриқ қилиш ва уларнинг киримларини мусулмонлар манфаати юзасидан ўта муҳим жиҳатларга сарфлаши шаръан жоиздир. Бу йўлни тутиш юқорида зикр қилинган жиҳатларга сарфланадиган харажатларни етарли, мўл-кўл қилиш учун фойдали йўлдир. Халифа қуйидагиларга суянган ҳолда қўриқ қилиши жоиздир.
1) Расулуллоҳ с.а.в.ва у кишидан кейинги халифалар жамоат мулкига кирувчи маконларни қўриқ қилишган. Ибн Аббос, Саъб ибн Жусомодан ривоят қилиб дедилар: «Расулуллоҳ с.а.в. «Қўриқ фақат Аллоҳ ва Расули учундир», дедилар. Бу ҳадиснинг маъноси қўриқ қилиш фақатгина Аллоҳ ва Расули, жиҳод, камбағал, мискин ва барча мусулмонларнинг манфаатлари учун давлатга хосдир. Бу қўриқ қилиш жоҳилиятда зўравон киши ўзи учун бирор маконни қуриқ қилиб олганидек бўлмаслиги керак. Нофиъ Ибн Умардан ривоят қилиб айтадиларки: “Расулуллоҳ с.а.в. Нақийни (Мадинадаги маълум жой) мусулмонларнинг отлари учун қўриқ қилдилар”. Шунингдек, Абу Бакр р.а. Робзани садақа туялари учун қўриқ қилиб, бу жойга қуллари Абу Саламани омил қилдилар. Шунингдек, Умар р.а.Робзанинг ён бағрларини қўриқ қилиб, Ҳаний деган қулларини у жойга қўриқчи қилдилар.
Бу қўриқ қилиш ўт-ўлан ва яйлов маконлари учун бўлган эди. Ўт-ўлан ва яйлов жамоат мулкидир. Расулуллоҳ с.а.в. қўриқ қилган Нақийъ Мадина ташқарисида бўлган эди. Бу жойда сув тўпланиб қоларди ва қачон сув қуриса, бу жойдан ўт ўсиб чиқарди, яъни барча мусулмонларга мулк бўлган эди. Дарҳақиқат Абу Убайда: “Қўриқ қилиш фақатгина Аллоҳ ва Расули учундир” дейилган ҳадисни зикр қилганларидан кейин. Бунинг баёнида дедиларки: «Бизнинг раъйимизча, Аллоҳу аълам. ҳадисда кайтарилган қўрик қилишдан мурод Аллоҳнинг Расули барчани шерик деб эътибор қилган нарсаларни қўриқ қилишдир. У сув, яйлов, ўтдир».
Расулуллоҳ с.а.в. ва Абу Бакр р.а. ва Умар р.а.ўзлари қўриқ килган маконларни Аллоҳ йўлида отлар ва садақотларнинг пода ва туялари учун хосладилар ва бошқа от-туяларни бу жойда боқишни таъқиқладилар». Омир ибн Абдуллоҳ р.а. Ибн Зубайр р.а. оталаридан бўлган ривоятида айтилдики: «Аъробий Умар ибн Хаттоб р.а.га келиб, эй, амирул мўминин, жоҳилиятда юртимиз учун урушдик ва ўз шаҳарларимизда Исломга кирдик, нима учун уни қўриққа айлантирасиз?» деди. Ровий айтадиларки, Умар р.а.мўйлабларини бураган ҳолда сукут қилдилар. Умар р.а.ни бирор иш қийнаб қўйса, мўйлабларини бураб уф тортардилар. Аъробий Умар
46-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120