|
деди. Сўнг Умар р.а. қўлини Абу Суфённинг қўлидги узукка чўзди ва қўлидан узукни олди. Узукни элчи билан Абу Суфённинг хотини Ҳиндга юбораркан, элчисига: «Ҳиндга Абу Суфён номидан «мен келтирган икки хуржунга қара ва уни жўнатгин!»,- деб айтишни буюрди. Элчи тезда 10000 дирҳам бўлган икки хуржунни келтирди. Умар р.а. бу дирҳамларни байтулмолга ташлади».
Волийлар, давлат ишчилари ва давлат хизматчилари юқорида ўтгани каби ғайри шаръий йўл билан орттирган барча моллар байтулмол киримларидандир. Шунингдек, шахслар у билан мулкни ўстириши шаръан тақиқланган йўллардан бир йўл билан орттирган барча моллар ҳам байтулмол киримларидан бўлади, Чункн у ҳаром орттирилган мол бўлиб, эгасиздир.
Кимдаким, рибо йўли орқали бирор нарсани орттирса, бу нарса ҳаром ва эгасиз бўлади. Чунки Аллоҳ таоло рибони варибо йўли орқали молни ўстиришни ҳаром қилди. Аллоҳ таоло айтадики:
الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنْ الْمَسِّ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَنْ جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّهِ فَانتَهَى فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُوْلَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُون
„Судхўр кимсалар (қабрларидан) жин чалган мажнун каби турурлар. Бунинг сабаби улар: «Савдо бу рибонинг ўзику!” - деганларидир. Аллоҳ савдони ҳалол, судхўрликни ҳаром қилган. Бас, кимгаки, парвардигор тарафидан панд-насиҳат етгач, судхўрликдан тўхтаса, у ҳолда, аввал ўтгани ўзига ва унинг иши Аллоҳга топширилади. Ва ким судхўрликка қайтса, ўшалар жаҳаннам аҳлларидир ва унда абадий қолажаклар». [2:2751
Рибони, агар берган эгалари маълум бўлса, улардан олиб эгаларига қайтариш вожиб бўлади. Агар эгалари маълум бўлмаса мусодара қилиниб, байтулмолга қўйиш вожиб бўлади.Аллоҳ таоло айтади:
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنْ الرِّبَا إِنْ كُنتُمْ مُؤْمِنِينَ"فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنْ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَكُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِكُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُون
„Эй, мўминлар, Аллоҳдан қўрқингиз ва агар чиндан мўмин бўлсангизлар судхўрлик сарқитларини тарк қилингиз. Агар бизнинг фармонимизни қилмасангиз, у ҳолда Аллоҳ ва пайғамбари томонидан бўлган урушни билиб қўйииг. Агар тавба қилсангиз, дастмоянгиз ўзингизга, золим ҳам, мазлум ҳам бўлмайсиз». [2:278,279]
Кимдаким, қимор йўли орқали мол орттирса, ўз эгаси учун қайтарилиши вожиб бўлган мол бўлади. Агар эгаси маълум бўлмаса, мусодара қилиниб байтулмолга қўйилади. Чунки мулкни қимор йўли орқали ўстириш шаръан жоиз эмас. Ва қимор ҳаромдир. Аллоҳ таоло айтадики:
يَاأَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَيْسِرُ وَالْأَنصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّيْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون " إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمْ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ فِي الْخَمْرِ وَالْمَيْسِرِ وَيَصُدَّكُمْ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَعَنْ الصَّلَاةِ فَهَلْ أَنْتُمْ مُنتَهُون"
66-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120