|
ўртасида аксланиш ҳеч қачон рўй бермайди. Модда мияда аксланмайди ва мияга кўчиб ўтмайди, балки сезиш-ҳис қилиш воситасида мияга узатилади. Сезишнинг мияга узатилиши модданинг мияда ёки миянинг моддада аксланиши эмас. Бу фақат моддани сезгилар ёрдамида сезишдир, холос. Унда кўз билан бошқа сезги аъзоларининг ўртасида ҳеч қандай фарқ йўқ. Худди кўриш орқали сезиш мумкин бўлгани каби, ушлаб кўриш (танадаги сезиш қобилияти), ҳидлаб кўриш, татиб кўриш ва эшитишдан ҳам сезиш ҳосил бўлади. Демак, нарсаларда содир бўлаётган ҳолат мияда аксланиш эмас, балки нарсаларни сезишдир. Инсон бешта сезги аъзоси ёрдамида нарсаларни сеза олади, лекин нарсалар унинг миясида аксланмайди.
Иккинчидан, ёлғиз сезишнинг ўзидан фикр ҳосил бўлмайди, балки фақат воқени сезиш ҳосил бўлади. Миллион марта сезилса ҳам, ҳар хил ҳолатларда сезилса ҳам - бундан фақат сезиш ҳосил бўлади, асло фикр ҳосил бўлмайди. Фикр ҳосил бўлиши учун инсон сезган воқени тушуниб олишига ёрдам берадиган собиқ маълумотлар бўлиши шарт. Бугунги кундаги ҳар қандай инсонни олиб, унинг қўлига сурёний тилида ёзилган китобни берайлик, шу шарт биланки, унда сурёний тил ҳақида ҳеч қандай маълумот бўлмасин! Унга имконият берайликки, ёзувни кўриш, бармоқлари билан ушлаб кўриш орқали сезиб ҳис қилиб кўрсин. Бу сезгини миллион марта такрорласак ҳам - унга сурёний тил ва бу тилга алоқадор бўлган бошқа зарурий нарсалар ҳақидаги маълумотларни бермай туриб - у бирорта сўзни тушуна олмайди. Қачон бу маълумотлар берилса, ана шундагина у китоб ҳақида фикрлайди ва уни идрок қила бошлайди. Худди шунга ўхшаш, барча сезгилари соғлом, лекин ҳеч қандай маълумотга эга эмас бир ёш болани олиб, бир бўлак олтин, бир парча мис ва тош парчасини унинг олдига қўяйлик. Бу сезишларни ҳар қанча такрорламайлик, ҳар қандай тусда такрорламайлик, бари бир у ҳеч нарсани идрок қила олмайди. Лекин, унга аввал шу нарсалар ҳақидаги маълумотлар берилса, у нарсаларни сезиб, берилган маълумотларни ишга солади-да, дарҳол бу нарсаларни идрок қила бошлайди. Бу бола улғайиб, ёши йигирмага етса-ю, у ҳеч қандай маълумот олмаса - тажрибанинг биринчи кунидагидек - мазкур нарсаларни фақат
48-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106