|
фойдаланишга Шореъ (шариат эгаси - Аллоҳ) тарафидан берилган рухсат деб таърифланади. Бу чегаралардан чиқиш турларига - ўғрилик, босқинчилик ва бошқаларга - қараб, бу жиноатларга бериладиган жазо ва уқубатлар ҳам ҳар хил бўлади. Шунинг учун жамоа ва шахсни муҳофаза қилиб, жамиятга тузумни татбиқ қиладиган давлат бўлиши зарур. Мабдани қабул қилган одамларда айни шу мабданинг таъсири бўлиши даркор. Токи амал қилиш талаб қилинаётган қонунларга риоя қилиш шахсларнинг ўзидан табиий келиб чиқсин. Шу ҳолатда мабданинг ўзи шахсларни қонунлар доирасида ушлаб тура олади ва уларни ҳар хил жиноятлардан сақлай олади. Давлат эса фақат қонунларни ижро этувчи жиҳозга айланади. Шунинг учун ҳам хўжайинлик фақат шариатникидир, на давлатнинг ва на умматнинг ҳуқуқи эмас. Гарчи ҳукм юритиш умматнинг ҳуқуқи, унинг намоён бўлиши эса давлатда кўринса ҳам. Бундан келиб чиқадики, тузумни ижро қилишнинг йўли давлатдир. Лекин асосий таянч Ислом қонунларини амалга ошираётган имонли шахснинг Аллоҳдан ҳайбатланиши ва унинг тақвосидир. Шунга биноан, давлат ижро қиладиган шариат қонунларини ишлаб чиқиш зарур ҳамда Аллоҳдан ҳайбатланиш-тақво талабига кўра, Исломни мукаммал ижро қилиш учун мўмин шахсни йўналтириб турувчи йўлланма бўлиши зарур. Шундан маълум бўладики, Ислом ақида ва ҳаёт қонунларидан иборатдир. Ислом мабдаси эса фикрат ва айни шу фикратнинг жинсидан келиб чиқадиган тариқатдан иборат. Унинг ҳаётни бошқариб турадиган қонуни ўз ақидасидан келиб чиқади. Исломнинг ҳазорати-дунёқараши ҳаётда муайян турмуш тарзи сифатида гавдаланади. Даъватни ёйиш борасида Исломнинг ўзига хос йўли бор: у давлат тарафидан татбиқ қилинади ва бутун оламга мафкура сифатида олиб чиқилади. Бу эса Ислом тузумини тушуниш ва унга амал қилиш жараёнида асос вазифасини бажаради. Ислом низоми ҳукумат даражасида татбиқ қилинаётган жамоада Исломнинг барча қонунларига амал қилиниши Ислом даъватини ёйиш ҳисобланади. Ислом тузумини мусулмон бўлмаган халқларга татбиқ қилиниши даъватнинг амалий тариқати деб эътибор қилинади. Кенг қулоч ёйган Ислом оламининг вужудга келишида мазкур татбиқнинг
40-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106