|
бир аёл турди ва: «Нега, эй Расулуллоҳ?», деб сўради...». (Муслим ривояти). Бу ҳадис аёл киши Пайғамбар билан баҳс-муноқаша қилиб, аёллар хусусида айтган гапларининг сабабини сўраганини кўрсатиб турибди. Хавла бинти Саoлаба Расулуллоҳ с.а.в.нинг олдиларига келиб, ўз эрининг қилмиши (яъни, зиҳор қилгани масаласи) ҳақида сўради. Унга: «Менда сенинг ишинг хусусида ҳеч нима йўқ», дедилар. Шунда у Расулуллоҳ с.а.в. билан баҳслашди». Бу қисса машҳур қисса бўлиб, Аллоҳ Қуръонда унга ишора қилган:
}قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا {
– „(Эй Муҳаммад), дарҳақиқат, Аллоҳ сиз билан ўз жуфти ҳақида баҳслашаётган ва Аллоҳга шикоят қилаётган (аёл)нинг сўзини эшитди. Аллоҳ сизларнинг ўзаро сўзлашувларингизни эшитур“. [58:1]
Бу матнлар аёллар Расулуллоҳ с.а.в. билан баҳс юритганликларига очиқ далилдир. Шундай экан, аёл ҳар бир нарсада ўз раъйини билдириши ва баҳс юритиши жоизлигида сўз бўлиши мумкин эмас. Бу ҳақда бирор кишида шубҳа йўқ ва саҳобалар ҳам шунга иттифоқ (ижмоo) қилганлар.
Аёл раъйини билдиришда хоҳлаган кишини ўз томонидан вакил қилиши ёки раъй билдиришда хоҳлаган киши томонидан вакил бўлиши мумкин. Демак, бу ишнинг жоизлигида ҳам ҳеч қандай гап бўлиши мумкин эмас. Чунки аёл никоҳ, савдо, ижара ва бошқа ишларда ўз томонидан вакил тайин қилиши ёхуд бу ишларда бошқа шахс томонидан вакил бўлишга ҳақлидир. Бу фақат баъзи бир нарсаларга хос бўлмай, балки барча нарсада, шу жумладан раъй билдиришда ҳам умумийдир. Шунга кўра, аёл киши раъй билдиришда хоҳлаган кишини ўз томонидан вакил қилиши ва раъй билдиришда хоҳлаган киши томонидан вакил бўлиши мумкин.
Уммат мажлиси раъй билдириш мажлиси бўлгани сабабли ва унинг аъзолари раъй билдиришда бошқалар тарафидан вакил бўлганлари туфайли аёл киши уммат мажлисига сайловда қатнашиши ёки сайланиши жоиз. Яъни раъй билдиришда бошқа шахс тарафидан вакил бўлиши ёки бошқа шахсни вакил этиб тайинлаши мумкин. Пайғамбар с.а.в. пайғамбар қилиб юборилганларининг ўн учинчи йилида, яъни ҳижрат қилган йилларида у зотнинг ҳузурларига етмиш уч эркак ва икки аёл келди. Улар Бани Мозин аёлларидан бири Умму Аммора бинти Каoб ва Бани Салама аёлларидан бири Асмо бинти Амр ибн Адий эдилар. Пайғамбар улар билан Ақабада учрашишга ваoдалашдилар. Кейин ярим кечаси бориб ҳаммалари тепаликка чиқишди. Улар билан бирга икки аёл ҳам чиқди. Пайғамбар уларга:
84-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181