|
бўлиши керак. Ёки улардан бири иккинчисидан кучлироқ бўлиб, заифроғи рад этилиши лозим. Юқорида келтирилган икки ҳадиснинг тарихи номаълум бўлгани ва Абу Саиднинг ҳадиси бошқа бир неча ҳадислар билан қўллаб-қувватланганлиги ва турли йўллар билан келгани ҳамда Жузоманинг ҳадиси ёлғиз ҳолатда келгани ва бирор нарса билан қўллаб-қувватланмаганлиги сабабли, кейинги ҳадис рад этилади ва ундан кучлироғи олинади. Шунга кўра, азл қилиш мутлақ жоиз бўлиб, у макруҳ эмас ва далиллар умумий келгани учун, азл қилувчининг бундан кўзлаётган мақсадининг ҳеч қандай аҳамияти йўқ. Киши азл қилишда аёлнинг рухсатига муҳтож эмас, чунки бу хотинга эмас, эрга боғлиқ. Қўшилиш аёлнинг ҳаққи, сув ҳам унинг ҳаққи бўлиб қолди, демак сувни аёлнинг фаржидан ташқарига тўкиш ҳам унинг изни билан бўлиши шарт, дейилмайди. Чунки бу шаръий далил эмас, балки ақлий иллат бўлиб, унинг қиймати йўқ. Бундан ташқари, бу гап аёлнинг ҳаққи «сув тушиши» эмас, жимоo (қўшилиш) экани билан ҳам бекор бўлади. Бунга далил жинсий заиф киши аёлига яқинлик қилса-ю сув тўкмаса, бундай ҳолатда ҳам шу қўшилиш билан аёлнинг ҳаққи адо бўлди, деб ҳисобланади ва шунга кўра аёлга у кишини жинсий заиф, деган айб билан никоҳини бузиш ҳуқуқи берилмайди. Аммо ибн Можа Умар ибн Хаттобдан ривоят қилган:
«نهى رسول الله r أن يعزل عن الحرة إلا بإذنها»
«Расулуллоҳ с.а.в. ҳур аёлдан унинг рухсатисиз азл қилишдан ман этдилар», ҳадисига келсак, бу ҳадис заифдир. Унинг иснодида ибн Луҳайoа бўлиб, у ҳақда турли гап-сўз бор. Шу сабабли азлнинг жоизлиги ҳақидаги ҳадислар мутлақлигича қолади.
Азл тўғрисидаги бу ҳукм ҳомиланинг олдини олиш учун дори истеoмол қилиш, презервативдан фойдаланиш ёки спиралдан фойдаланишга ҳам тўғри келади, чунки уларнинг ҳаммаси бир туркумга киради. Азлнинг жоизлиги ҳақидаги ҳукм уларга ҳам тамомила мос тушади ва унинг масалаларига киради, Зеро, ҳукм азл бўлиши ёки бўлмаслигидан қатъий назар, эркак кишининг ҳомиланинг олдини олиш учун қиладиган ишининг жоизлигидир. Эркакка мумкин бўлган иш аёлга ҳам мумкин, чунки ҳукм - қайси восита билан бўлмасин, ҳомиланинг олдини олишнинг жоизлигидир.
Ҳомилани ман қилишнинг жоизлиги ҳомилани вақтинчалик тўхтатишга хосдир. Лекин доимий равишда ҳомиланинг олдини олиш ва туғмасликни вужудга келтириш эса ҳаромдир. Ҳомиланинг бутунлай олдини оладиган ва наслни қирқадиган дориларни истеoмол қилиш ва жарроҳлик ишларини қилдириш ҳаром ва бундай ишларни бажариш асло жоиз эмас, чунки бу бичиш (ахталаш)нинг бир тури бўлиб, унинг
152-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181