|
ва бирор ҳолатга қайдланмай, мутлақ эрнинг қўлида ва эр ҳеч бир сабабсиз ҳам хотинини талоқ қилиши мумкин. Лекин аёл ҳам шариат далил келтирган муайян ҳолатларда ўзини талоқ қилиши ва эри билан ўзи орасидаги никоҳ битимини бекор қилиши мумкин. Шариат аёлга қуйида келтирилган ҳолатларда никоҳ битимини бекор қилиш ҳуқуқини беради:
1. Агар эр талоқ қилиш ишини аёлга топширган бўлса. Бу имкониятга кўра у ўзини талоқ қилиши мумкин. У айтади: «Мен ўзимни эрим фалончидан талоқ қилдим». Ёки «Сендан ўзимни талоқ қилдим», деб хитоб қилиши мумкин. Лекин эрига «Сени талоқ қилдим» ёки «Сен талоқсан», дейиши жоиз эмас. Чунки талоқ хотин томонидан содир бўлган бўлса ҳам, эрнинг устига эмас, хотиннинг устига тушади. Расулуллоҳ с.а.в. аёлларига ихтиёр берганлари ва саҳобалар ҳам шунга ижмо қилганларига кўра, эр талоқ ишини хотин қўлига топшириши мумкин;
2. Агар аёл эрида жинсий заифлик ва бичмалик каби жинсий алоқага монелик қилувчи иллат борлигини билса ва ўзи жинсий алоқага монелик қилувчи иллатлардан соғ-саломат бўлса. Бунга ўхшаш ҳолатларда у никоҳини бекор қилишни эридан талаб қилиши мумкин. Агар ҳоким бу айбнинг борлигини аниқласа, бир йил муддат қўяди. Бу муддат ичида эр хотинига қўшила олмаса, аёлнинг талаби қондирилади ва никоҳ бекор бўлади. Ривоят қилинадики: «Ибн Мунзир бичилган бўла туриб бир аёлга уйланди. Умар р.а. унга: «Аёлингга буни айтдингми?», дедилар. «Йўқ», деди ибн Мунзир. Шунда Умар р.а.: «Унга айт ва ихтиёр бер», дедилар». Ривоят қилинишича, Умар жинсий заиф кишига бир йил муҳлат берганлар. Агар хотин эрининг олати кесиб ташланган ёки фалаж бўлганини билса, билган пайтдан бошлаб ихтиёри ўзида бўлади. Бу аёлга муддат қўйилмайди, чунки бундай ҳолатда жинсий алоқага умид йўқ ва уни кутишнинг ҳам маъноси йўқ;
3. Aгар эр билан аёл қўшилишдан аввал ёки кейин эр билан бирга соғлом яшаш мумкин бўлмайдиган бирор хавфли касаллик, масалан, қичима, мохов, таносил, сил каби касалликлар эрида борлиги ёки юққанлиги маълум бўлса, хотин қозига мурожаат қилиб, эри билан ўртасини ажратишни талаб қилиши мумкин. Агар мазкур касалликнинг борлиги аниқланса ва ундан маълум муддат ичида даволанишнинг иложи йўқлиги билинса, аёлнинг талаби қондирилади. Унинг ихтиёри доимий бўлиб, маълум вақтга чекланган эмас. Бунинг далили - имом Молик «Муватто» китобида ривоят қилиб, унга Саид ибн Мусайябдан ушбу сўзлар етганлигини айтади:
159-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181