|
унинг (сўйган жонлиғи) ейилмайдиган ва унга (муслима) аёл никоҳланмайдиган бўлди». (Байҳақий ривояти).
Юқоридагилардан кўринадики, шариат уйланишга ундаш ва унга тарғиб этиш билан кифояланмади, балки мусулмонга қандай аёлга уйланиши жоизлигини ва муслима аёлга қандай эркакка турмушга чиқиши жоизлигини ҳамда ҳар иккисига турмуш қуришлари ҳаром қилинган (тақиқланган) кишиларни баён қилиб берди. Шу билан бирга уйланишни хоҳлаётган кишиларга ўз жуфтида бўлиши мақтовга сазовор бўлган сифатларни ҳам баён қилди. Бироқ, у аёл бошқа кишининг хотини ёки идда сақлаётган бўлмаслигини шарт қилди. Чунки никоҳнинг шарти - аёлнинг никоҳдан ёки иддадан холи бўлмоқлигидир.
Аммо ҳали никоҳ битими тузилмаган, унаштирилаётган аёл масаласига келсак, унга қаралади. Агар у ёки унинг валийси совчи қўйган кишининг таклифини қабул қилган бўлса ёки ўзининг валийсига очиқ ёки ишора билан таклифни қабул қилишга ёхуд унга турмушга беришга рухсат берган бўлса, унга совчи қўйган шахсдан ўзга шахснинг бу аёлга совчи юбориши ҳаром бўлади. Бунга далил Уқба ибн Омир Расулуллоҳ с.а.в.дан ривоят қилган қуйидаги ҳадисдир:
«المؤمن أخو المؤمن فلا يحل للمؤمن أن يبتاع على بيع أخيه, ولا يخطب على خطبة أخيه حتى يذر»
«Мґмин мўминнинг биродаридир. Мўмин ўз биродари савдосининг устидан савдо қилиши ва биродари ташлаб кетмагунча у совчи қўйган жойга совчи қўйиши ҳалол эмас». (Муслим ривояти). Абу Ҳурайра Пайғамбар с.а.в.дан ривоят қилади:
«لا يخطب الرجل على خطبة أخيه حتى ينكح أو ينزك»
«Киши - ўз биродари совчи қўйган аёлни никоҳлаб олгунча ёки тарк қилмагунча у аёлга совчи қўймайди». (Бухорий ривояти). Агар совчи қўйилган аёл совчи қўйган кишини рад қилса ёки ҳали унга жавоб қайтармаган бўлса ёхуд у ҳақида суриштира бошласа, ушбу ҳолларда бошқа киши унга совчи қўйиши жоиз бўлади ва у аёлга бирор киши совчи қўйган, деб эътибор қилинмайди. Бунга далил Фотима бинти Қайс ривоят қилган ҳадис: «Мен Пайғамбар с.а.в.нинг ҳузурларига келиб, менга Муовия билан Абу Жаҳм совчи бўлишаётганини айтдим. Шунда Расулуллоҳ с.а.в.:
«أما معاوية فصعلوك لا مال له, وأما أبو جهم فلا يضع عصاه عن عاتقه, انكحي أسامة بن زيد»
108-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181