|
етадиган нафақани бермаяпти», деди. Шунда Расулуллоҳ с.а.в.: «ўзинг билан болангга кифоя қиладиган нарсани яхшилик билан ол», дедилар» (муттафақун алайҳ). Қози эркакни нафақани аёлга топширишга мажбур қилади ва у ишларни бевосита бажаришни аёлга беради. Ушбу ҳолатларда бевосита сарф-харажат қилишни эрдан қабул қилмайди.
Шундай қилиб, Ислом баъзиси эркакларга хос бўлган ва баъзиси аёлларга хос бўлган турли хил ҳукмларни олиб келди ва улардан бир қисмида аёллар билан эркакларнинг орасини ажратди. Ҳамда уларни Аллоҳ унинг ўзига хослаб қўйган ҳукмларга рози бўлишга буюрди ва Аллоҳ бировларини бировларидан ортиқ қилиб қўйгани сабабли бир-бирига ҳасад қилишдан ва бошқасидаги ортиқ нарсани ҳасад-адоват билан орзу қилишдан қайтарди. Аллоҳ Таоло дейди:
}وَلاَ تَتَمَنَّوْا مَا فَضَّلَ اللَّهُ بِهِ بَعْضَكُمْ عَلَى بَعْضٍ لِلرِّجَالِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَلِلنِّسَاءِ نَصِيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْنَ {
– „Аллоҳ бирон неoмат билан бирингизни бирингиздан ортиқ қилиб қўйган бўлса, сизлар уни (ҳасад-адоват билан) орзу қилманг! Эркаклар ҳам ўз меҳнатларидан насиба олурлар, аёллар ҳам ўз меҳнатларидан насиба олурлар“. [4:32]
Ҳукмлардаги бу хослашнинг маъноси тенгсизлик эмас, балки аёл деган эътибор билан аёлнинг ва эркак деган эътибор билан эркакнинг феoлларини муолажа қилишдир. Уларнинг ҳаммаси бандаларнинг феoлларига тааллуқли бўладиган хитоб билан муолажа қилинган. Агар уларнинг барчасининг воқелиги ўрганилса, навининг эътибори билан инсоннинг бир навининг (яъни, эркак ёки аёлнинг) муаммолари муолажа қилингани маълум бўлади. Бу эса инсонни инсон деган эътибор билан муолажа қилишдан фарқли бўлиши керак. Бу борада тенглик ёки тенгсизлик жиҳати мулоҳаза қилинмаган. Чунки у баҳс ўрни эмас. Балки у муайян муаммо ва муайян инсон учун муайян муолажа бўлиши мулоҳаза қилинган. Бу эркак ва аёл ўртасидаги ҳукмлардаги ҳар хиллик жиҳати. Ҳар қандай ҳолатда ҳам - илм талаб қилиш каби эркак ва аёлнинг ҳар бири учун бир хил ечим бўладими ёки улар ўртасидаги аврат хилма-хиллиги каби ҳар хил ечим бўладими - у фақат инсон муаммосининг муолажасидир. Эркак ва аёлга нисбатан уларнинг ҳар хил бўлиши инсонни инсондан ажратишни ёки тенглик ва тенгсизлик баҳсини англатмайди. Энди ҳадисда келган аёлларнинг ақли ва динининг нуқсонлиги масаласига келсак, унда ақл ва динга нисбатан содир бўладиган ҳолатни эътиборга олиш қасд қилинган, холос. Унинг маъноси аёлларнинг ақли ва дини ноқис дегани эмас. Чунки ақл эркак
74-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181