kutubhona

Ислом аёл ва эркакнинг зиммасига юклаган шаръий бурчларни олиб келган вақтда ҳамда уларнинг ҳар бирининг ишларини муолажа қиладиган шаръий ҳукмларни баён қилган вақтда уларнинг ўртасидаги тенглик ёки афзаллик масалаларига қарамади ва уларни эътиборга олмади. Балки бу ерда ечимга муҳтож бўладиган муайян муаммо бор, деб қаради ва аёл ёки эркакнинг муаммоси бўлишидан қатъий назар, уни муайян муаммо деган эътибор билан ечиб берди. Демак, муолажа (ечим) эркак ва аёл учун эмас, балки инсоннинг феoли (қилган иши) учун, яъни юз берувчи муаммо учундир. Шунинг учун эркак ва аёл орасидаги тенглик ёки тенгсизлик масаласи баҳс ўрни бўлмади. Бундай сўз Исломий қонунчиликда мавжуд эмас. Шаръий ҳукм эркак ёки аёл бўлишидан қатъий назар, фақат муайян инсон тарафидан содир бўлган ҳодиса учун мавжуд.
Шунга кўра, эркак ва аёл орасидаги тенглик баҳс қилинадиган муаммо эмас ва у ижтимоий низомда мавзу қилиб қўйиладиган масала ҳам эмас. Чунки аёлнинг эркакка ва эркакнинг аёлга тенг бўлиши ижтимоий ҳаётда таъсирга эга бўлган муҳим иш эмас ва Исломий ҳаётда юзага келишининг эҳтимоли бор муаммо ҳам эмас. Бу ибора Ғарбда мавжуд бўлган иборалардан бўлиб, Ғарбга тақлид қилувчи кишилардан бошқа мусулмонлар бу гапни айтмайди. Ғарб инсон деган эътиборда аёлнинг табиий ҳуқуқларини оёқ ости қилган эди. Кейин аёл бу ҳуқуқларни талаб қилиб чиқди ва бу талаб «тенглик» баҳсини ушбу ҳуқуқларга эришишнинг йўли қилиб олди. Аммо Исломда бу каби истилоҳларга ўрин йўқ. Чунки у ўзининг ижтимоий низомини жамоат ва жамиятнинг яхлитлиги ва уларнинг юксалишини таъминлайдиган ҳамда Аллоҳ Таоло:

}وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ {
– „Дарҳақиқат, Биз Одам болаларини азиз-мукаррам қилдик“,
[17:70]

сўзи билан улуғлаган инсоннинг кароматига (улуғлигига) лойиқ бўлган ҳақиқий саодатни эркак ва аёл учун кафолатлайдиган мустаҳкам асосга барпо қилди.

Шунга кўра, Ислом аёл учун ҳуқуқларни белгилаб, унинг зиммасига вазифаларни юклаган вақтда ва эркак учун ҳуқуқларни белгилаб, унинг зиммасига ҳам вазифаларни юклаган вақтда, Шореъ Ўзи билганидек уларнинг манфаатларига тааллуқли ҳуқуқлар ва вазифаларни ҳамда муайян инсоннинг муайян феoли (амали), деган эътибор билан уларнинг ишлари учун ечимларни белгилаб берди. Эркак ва аёлнинг