|
хавфи сабабли юзни очишни ҳаром қилишга тўғри келмайди. Чунки бу қоида ўзида икки иш тўлиқ бўлишини тақозо этади: биринчиси - восита ҳаромга элтади, деган фикрнинг ғолиб бўлишини тақозо этади; иккинчиси - восита натижасида пайдо бўлган ишнинг ҳаромлигига шариатда нусус келган бўлишини ҳамда у нарса ақлнинг ўзи ҳаром қилиб олмаган нарсалардан бўлишини тақозо этади. Бу нарса фитна хавфи борлиги учун юзни ёпишда мавжуд эмас. Шунга кўра, бошқаларни фитнага солувчи (тўғри йўлдан адаштирувчи) шахсга фитна ҳаромдир, деб фараз қилсак, фитна хавфи борлиги учун юзни очиш «ҳаромга сабаб бўладиган нарсани ҳам ҳаром қилиш» қоидасига тўғри келмайди. Чунки у қатoиян ҳаромга олиб борадиган нарсалардан эмас. Шунингдек, фитна хавфини ҳаром қилишга нусус келмаган ва шариат одамларни фитнага солиб қўядиган кишига фитнанинг ўзини ҳаром қилмаган. Балки қарайдиган кишига фитнага олиб борадиган қарашни ҳаром қилган. Лекин қаралган кишига ҳаром қилмаган. Бухорий ривоят қилади: «Фазл ибн Аббос Расулуллоҳ с.а.в. билан мингашиб кетар эди. Шунда хасҳамийлик бир аёл Расулуллоҳ с.а.в.нинг олдиларига фатво сўраб келди. Фазл унга қарай бошлади. У ҳам Фазлга қарар эди. Шунда Расулуллоҳ с.а.в. Фазлнинг юзини ундан бошқа тарафга буриб қўйдилар». Яъни, Фазл ибн Аббоснинг юзини ундан буриб қўйдилар. Бу ҳадиснинг бошқача ривояти ҳам бунга далил бўлади: «Расулуллоҳ с.а.в. Фазлни ушладилар ва унинг юзини бошқа томонга буриб қўйдилар». Бу қиссани Али ибн Абу Толиб р.а. ҳам ривоят қилганлар ва қўшимча қилганлар: «Аббос: «Эй Расулуллоҳ, нега амакингизнинг ўғлининг бошини буриб қўйдингиз?» деб сўраганида, Расулуллоҳ с.а.в.: «Ёш йигит билан қизни кўриб, уларни шайтон йўлдан оздиришидан қўрқдим», дедилар». Мана шундан маълум бўладики, Расулуллоҳ с.а.в. Фазлнинг юзини хасoамийядан буриб қўйдилар. Лекин хасoамийянинг юзи очиқ бўла туриб, унга юзини тўсишни буюрмадилар. Агар фитна фитнага сабаб бўладиган кишига ҳаром бўлганда, Фазл хасoамийяга фитнага соладиган қараш (шаҳват назари) билан қарагандан кейин, албатта Расулуллоҳ с.а.в. унга юзини тўсишни буюрган бўлар эдилар. Лекин уни бунга буюрмадилар, балки Фазлнинг бошини буриб қўйдилар. Бу эса «ҳаром қилиш» ҳукми қаралган киши эмас, балки қаровчи киши хусусида эканлигига далолат қилади. Мана шунга кўра, фитнага сабаб бўладиган аёл учун одамларни фитнага солиб қўйишини ҳаром қиладиган бирорта нусус келмаган. Балки у аёлга ҳаром қилинмаганлигига нусус келган. Демак, фитнага олиб борадиган нарса, гарчи аниқ унга олиб борса ҳам, ҳаром бўлмайди.
64-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181