|
кўринишидаги лафз ишлатилиши керак. Никоҳ қонуний кучга киришида тўртта шарт бор:
Биринчи шарт: Таклиф сўзи ҳам ва қабул қилиш сўзи ҳам бир жойда айтилиши, яъни таклиф ва қабул айнан бир жойда бўлиши. Агар битим тузувчилар ўша жойда ҳозир бўлсалар шундай бўлади. Агар улардан бири бир шаҳарда, иккинчиси бошқа шаҳарда бўлса ва улардан бири иккинчисига никоҳни таклиф қилиб хат ёзса, хатни олган шахс таклифни қабул қилса, никоҳ қонуний кучга киради. Лекин бу ҳолатда хатни гувоҳларга ўқиши ёки ўқитиши ва унинг ибораларини уларга эшиттириши ёки уларга «фалончи менинг қўлимни сўраб менга хат юборди», деб айтиши ва мажлисда ўзини унга топширганлигига уларни гувоҳ қилиши шарт қилинади.
Иккинчи шарт: Битим тузувчиларнинг ҳар бири бошқасининг сўзини эшитиши ва тушуниши, бу сўзлардан никоҳ битимини кўзда тутаётганини билиши керак. Агар эшитмагани ёки тушунмагани сабабли нимани кўзда тутаётганини билмаса, никоҳ қонуний кучга кирмайди. Масалан, эркак киши аёлга «сизга турмуш ўртоғи бўлдим» маъносини англатувчи сўзни француз тилида айтса, бу тилни билмайдиган аёл ўзи тушунмасдан туриб, унга ўргатилган сўзни айтса ҳамда аёл ўзи айтган сўздан кўзланган мақсад никоҳ битими эканлигини билмаса, эркак киши унинг таклифини қабул қилса, никоҳ қонуний кучга кирмайди. Агар аёл ўзи айтган сўздан мақсад никоҳ битими эканлигини билса, никоҳ қонуний бўлади.
Учинчи шарт: Қабул ва таклиф бир-бирига зид келмаслиги керак, бу ҳол таклифнинг ҳаммасида бўладими ёки баъзи ўринларида бўладими, баробардир.
Тўртинчи шарт: Аёл муслима ёки китобий бўлиши, эркак эса фақат муслим бўлиши каби битим қилувчилардан бирининг бошқаси билан турмуш қуришига шариат рухсат берган бўлиши керак.
Агар бу тўрттала шарт битимда топилса, никоҳ қонуний кучга киради. Агар бирор шарт топилмаса, никоҳ қонуний кучга кирмайди ва асос жиҳатидан ботил бўлади. Агар никоҳ қонуний кучга кирса, унинг саҳиҳ (соғлом) никоҳ бўлиши учун унда саҳиҳлик шартлари топилиши керак. Бу шартлар учта:
1. Аёл никоҳ битимига яроқли бўлмоқлиги;
2. Никоҳ фақат валий билан никоҳ бўлади. Аёл турмушга чиқишда валийсидан бошқа кишини вакил қилишга ҳақли бўлмаганидек, ўзи турмушга чиқишга ва ўзидан бошқасини турмушга беришга ҳам ҳаққи йўқ. Агар шундай қилса, никоҳи никоҳ бўлмайди;
3. Таклиф ва қабул қилиш чоғида айтилган сўздан мурод - никоҳ
112-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181