kutubhona

Ёш болани кафилликка олиш фарздир. Чунки у ўз ҳолига ташлаб қўйилса ҳалок бўлади. Бу иш Аллоҳ вожиб қилган «жонни сақлаб қолиш» жумласига киради. Шунга кўра, болани ҳалок бўлишдан сақлаб қолиш ва уни ҳалок этувчи ҳолатлардан асраб қолиш зарур. Болани кафилликка олиш фарз бўлиши билан бирга бунга боланинг қариндошлик ҳуқуқи ҳам қўшилган. Зеро, бола шунга ҳақлидир. Бу ишга вожиб қандай тааллуқли бўлса, ҳуқуқ ҳам шундай тааллуқлидир. Кафолат ҳар бир боланинг ва унга кафил бўлишларини Аллоҳ вожиб қилган ҳар бир шахснинг ҳаққидир. Кафолат бола қарамоғига тайин қилинган боқувчига фарздир. Кафолат Аллоҳ вожиб қилган шахснинг кафилликка киришишдаги ҳуқуқи - шу ишга яроқли шахсга хос бўлиб, барчага умумий эмас. Шунга кўра, болани зое қиладиган, уни муқаррар ҳалокатга йўлиқтирадиган шахсларнинг болага кафил бўлишга ҳаққи йўқ. Ёш бола ва майиб-мажруҳ шахслар ҳам болани боқишга қодир бўлмаганлари учун уларнинг ҳам кафил бўлишга ҳақлари йўқ. Чунки уларнинг ўзлари кафолатга муҳтож эканлар, қандай қилиб бошқага кафил бўла оладилар. Шунингдек, болани эътиборсиз ташлаб қўйиши ёки уни боқишга имкон бермайдиган ишлар билан машғул бўлишлари туфайли болани аниқ зое кетказадиган шахсларнинг ҳам, фосиқлик билан сифатланган ва болани бузуқ тарбия билан ўстириб қўядиган шахсларнинг ҳам кафил бўлишга ҳақлари йўқ. Зеро, тарбиянинг бузилиши ҳам ҳалокат ҳисобланади. Муслима аёл кофир эркакка турмушга чиқиши жоиз эмаслиги учун онаси муслима бўлган болага кофирнинг ота бўлишини тасаввур этиб бўлмайди.

Болага кафил бўлиш ҳолатида қаралади. Агар бола нарсаларни ажрата оладиган, онанинг муомаласини отанинг муомаласидан ажрата оладиган бўлса ҳамда эмизик ёшидан катта бўлса, бундай ҳолатда болага ихтиёр берилади. Ота-онадан қай бирини танласа, ўшанга берилади. Абу Довуд Абдулҳамид ибн Жаъфардан, у отасидан, отаси бобоси - Рофиo ибн Синондан ривоят қиладики:

«أنه أسلم, وأبت امرأته أن تسلم فأتت النبي r فقالت: ابنتي وهي فطيم أو شبهه. وقال رافع ابنتي. فقال النبي r : أقعد ناحية. وقال لها: اقعدي ناحية. وقال: ادعواها. فمالت الصبية ألى أمها. فقال النبي r : اللهم اهدها. فمالت إلى أبيها فأخذها»

«Рофиҳ Исломни қабул қилганда, аёли Исломга кирмади. Хотини Пайғамбар с.а.в. ҳузурларига келиб: «Бу менинг қизим, у эмадиган ёш атрофида», деди. Рофиҳ ҳам: «Бу менинг қизим», деди.