|
Пайғамбар с.а.в. унга: «Сен бу томонга ўтир», хотинига эса: «Сен бу томонга ўтир», дедилар. Сўнг: «Уни чақиринглар», дедилар. Қизча онаси томон йўналди. Пайғамбар с.а.в. «Парвардигоро, уни ҳидоятлагин», дедилар. Шунда қизча отаси томон йўналди. Рофиҳ уни қўлга олди». Аҳмад ва Насоий ҳам шу ҳадисни турли сўзлар билан, лекин шу ривоятда келган маънонинг айнан ўзи билан ривоят қилганлар.
Агар бола кичик ёшда бўлиб, нарсаларни ажрата олмайдиган, она муомаласи билан ота муомаласининг фарқига бормайдиган ва эмадиган ёшда ёки ундан ёшроқ ёхуд каттароқ, лекин шунга яқин бўлса, унга ихтиёр берилмайди. Балки юқорида ўтган ҳадисдан тушунилганига кўра, онасига берилади. Чунки болани боқишга она ҳақлироқдир. Уни боқишдан онани ман қилиш хусусида нусус келмаган. Бу ўринда кафиллик валийлик бўлиб, мусулмон устидан кофир валий бўлмаслиги керак, дейилмайди. Чунки воқелигига қаралса, кафиллик боқиш ва хизмат қилиш бўлиб, асло валийлик эмас. Демак, унга валийлик аҳкомлари қопланмайди.
Талоқ қилинганда болага ва майиб-мажруҳга она кафиллик қилишга ҳақлидир. Аҳмад ва Абу Довуд Абдуллоҳ ибн Амр ибн Осдан ривоят қиладиларки:
«أن امرأة قالت يا رسول الله إن ابني هذا كان بطني له وعاء, وثديي له سقاء وحجري له حواء, وإن أباه طلقني وأراد أن ينزعه مني. فقال رسول الله r أنت أحق به ما لم تنكحي»
«Бир аёл Расулуллоҳ с.а.в.га деди: «Эй Расулуллоҳ, бу менинг болам. Уни іорнимда сақлаганман, кўкрагимдан эмизганман, бағримда асраганман. Унинг отаси мени талоқ қўйиб, уни мендан тортиб олмоқчи». Расулуллоҳ с.а.в.: «Модомики турмушга чиқмас экансан, унга сен ҳақлироқсан», дедилар». Ибн Абу Шайба Умардан ривоят қиладики: «Умар Умму Осимни талоқ қилиб, унинг олдига келди. Осим онасининг қарамоғида эди. Умар болани ундан олмоқчи бўлди. Улар ўзаро болани тортқилашди. Охири бола йиғлаб юборди. Сўнг иккови Абу Бакр Сиддиқ ҳузурига боришди. У:
«مسحها وحجرها وريحها خير له منك حتى يشب الغلام فيختار لنفسه»
175-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181