kutubhona

Бирор аёлга уйланишни хоҳлаган эркак - у билан холи қолмаган ҳолда - унга қараши мумкин. Жобир ривоят қилишича, Расулуллоҳ с.а.в. дедилар:

«إذا خطب أحدكم المرأة فإن استطاع أن ينظر إلى ما يدعوه إلى نكاحها فليفعل. قال: فخطبت امرأة فكنت أتخبأ لها حتى رأيت منها ما دعاني إلى نكاحها فتزوجتها»
«Бирортангиз бирор аёлга совчи қўйса, уни никоҳига олишга чорловчи жойларини кўришга қодир бўлса, кўрсин». Жобир дейди: «Шундан кейин бир аёлга совчи қўйдим. Яшириниб туриб, унинг мени никоҳланишга чорловчи жойларини кўриб олдим. Сўнг унга уйландим». (Ҳоким ривояти). Аёлнинг изни билан ёки изнисиз унга қарашнинг зарари йўқ. Чунки Пайғамбар с.а.в. мутлақ қарашга буюрганлар. Жобир ривоят қилган юқоридаги ҳадисда «яшириниб туриб» дейилган. Бироқ аёл билан холи қолиш мумкин эмас. Чунки Пайғамбар с.а.в. айтганларки:

«لا يخلون رجل بامرأة إلا ومعها ذو محرم منها فإن ثالثهما الشيطان»
«Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирган киши ёнида маҳрами йўқ аёл билан холи қолмасин. Чунки уларнинг учинчиси шайтон бўлади». Бу ҳукм умумий бўлиб, совчи қўйган эркакнинг қараши хусусида истисно келган бўлса ҳам, холи қолишда ҳеч қандай истисно йўқ. Уйланишни хоҳлаган эркак уйланадиган аёлининг юзига, қўл кафтларига ва булардан бошқа жойларига қараши мумкин. Чунки юз ва кафтларга қараш умумий бўлиб, совчи қўйган эркакни ҳам, ундан бошқаларни ҳам ўз ичига олади. Юз ва кафтларга қарашни фақат совчи қўйган эркакка хослаб қўйишда ҳеч қандай маъно йўқ. Демак, совчи қўйган эркакни бу ҳадисда истисно қилиб келтириш юз ва қўл кафтларидан бошқа жойларга қараш жоизлигини билдиради. Чунки Расулуллоҳ с.а.в. айтганларки: «Кўришга қодир бўлса». Бу ҳукм умумий бўлиб, юзни, кафтларни ва улардан бошқа жойларни ўз ичига олади. Бир эркак бир аёлни ўз никоҳига олишни хоҳласа, совчи қўйишдан олдин билиб олиши учун зарур бўлган жойларига фақат билиб олиш мақсадида қараши мумкин.

Шунингдек, Аллоҳ мўминларга кўзларини тўсишни буюрган. Кўзни тўсиш эркак аёлга, аёл эркакка тикилиб қарамасликларини тақозо этади. Жобирнинг ҳадиси эса совчи қўйган эркакнинг аёлга тикилиб қарашига рухсат берган. Демак, совчи қўйган эркак кўзни тўсиш ҳукмидан мустаснодир. Яъни мўминлар кўзларини тўсишлари вожиб