|
БЎШЛИҚ
Бўшлиқ сўзи - ҳалқаро сиёсатдаги атама бўлиб, фаолиятга ва саботга яроқсиздир, яъни маълум кучнинг ўзига лойиқ кўринишда ва муносиб қудрат билан юзага чиқмаслик маъносини англатади. У бир неча турлидир: сиёсий бўшлиқ, ҳарбий бошлиқ ва стратегик бўшлиқ.
Сиёсий бўшлиқ - бутун давлатнинг беқарорлик ва номувофиқликда бўлиши. Давлатда давлат раиси, бош вазир ва депутатлар бўла туриб, уларнинг фикр ва ҳаракатларида мувофиқлик йўқлиги давлат сиёсатида номувофиқликни пойдо қилади. Муайян раъйда ва муайян ишда саботсизлик. Буларнинг натижасида бўшлиқ хосил бўлади, яъни давлат йўқдек бўлиб қолади. Бундай ҳолларда давлат излаш, аниқроқ қилиб айтганда ҳоким излаш таабий, баъзан зарурий бўлиб қолади. Ва бу бўшлиқни тўлдириш учун бошқа куч ўртага чиқади. Бу куч ё ички куч бўлиши ё ташқи кучни орқа қилган ва унга таянган ички куч бўлиши мумкин.
Ҳарбий бўшлиқ - давлат қуролли кучларининг ички ҳавфсизликни сақлаш ва мамлакатни мудофаа қилишда етарли кучга эга бўлмаслигидир. Давлат бундай ҳолда ички қўзғалонларни бостира олмайди ва мамлакатни душмандан мудофаа қилолмайди. Ҳарбий бўшлиқ икки сабабнинг биридан пайдо бўлади: биринчи, давлат етарли қурол-аслаҳага эга бўлмаслиги, ҳарбий таёргарлик йўқлиги ва керакли қурол-аслаҳа билан таъминлаш учун маблағ етишмаслиги. Шу сабабли бўшлиқ ҳосил бўлиб, гўё қуролли кучлар йўқдек бўлиб қолади. Бундай ҳолларда мамлакатни ташқи кучлар босиб олиши хавфи юзага келади. Одатда бу кучлар мамлакатга кўз олайтириб қарайди ва энг кучлиси босиб олишга шошилади. Бундай ҳолларда мамлакатни босиб олишга шошилаётган кучга қарши бошқа куч юзага келиб, ҳарбий бўшлиқ ҳосил бўлган мамлакатга ёрдам қўлини чўзиши мумкин. Агар бўшлиқ шу услубда тўлдирилмаса, мамлакат босиб олинади ва бўшлиқ оддий куч билан тўлдирилади.
68-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95