|
ДАВЛАТ АРБОБИ
Кўпчилик олимлар давлат арбоби бу ҳоким ёки давлатда бевосита бошқарув иши билан машғул кишидир, деб ўйлаб, давлат раиси, вазир ва шу кабиларни давлат арбоби деб, сифатлайдилар. Бошқа кишилар бундай сифатга эга эмас, деб биладилар. Инсонларни икки синфга, давлат арбоби ва ҳалқ одамига бўлиб, давлатдаги барча ишчи ва хизматчиларни иккинчи синфга киритадилар.
Уларнинг бундай тушунишлари хатодир. Ҳоким баъзан давлат арбоби бўлиши баъзан бўлмаслиги мумкин. Ҳалқ одами ҳеч бир давлат бошқарув ишлари билан машғул бўлмаган ҳолда деҳқон, ишчи, ўқитувчи, савдогар бўлса ҳам давлат арбоби сифатига эга бўлиши мумкин.
Давлат арбоби - иқтидорли сиёсий етакчи ва бошқарув лаёқатига эга бўлган кишидир. У давлат ишларини идора этишга, муаммоларга ечим беришга, ички ва ташқи алоқаларда иш юритишга қодир бўлади. Мана шу киши давлат арбобидир. У шундай сифатларга эга бўла туриб, ҳоким бўлмаслиги ҳамда бошқарув ишларида иштирок этмаслиги мумкин.
Исломий Давлат барпо бўлгандан бошлаб онги, нафсийя ва турмуш тарзларида шундай сифатга эга бундай кишилар билан тўлиб тошган. Бу ҳол Аббосий давлат охирларигача олти асрдан ортиқ давом этди. Шундан кейин ҳам Исломий давлат 18-асрга қадар давлат арбоби сифатига эга бўлган кишилардан ҳоли бўлмади. Бошқарув онгини ўстиришда оқсаш бошланиб, ҳақиқатда давлат арбоби номи билан аталиши мумкин бўлган кишилар сони озайиб кетди. Иш оқсаш билан чекланмади, балки давлат арболарини етиштирадиган замин йўқолди. Исломий Уммат бошқарув онгига эга кишиларни етиштира олмай қолди, оқибатда, уммат орасида бундай кишилар камайди.
Ўз бағрида давлат арбобларини етиштириб чиқарадиган Уммат - амалий ҳаётда, ички ва ташқи алоқаларида бошқарув фикрлари билан озиқланган умматдир... Барча одамлардан, ҳатто, ўз ҳудудидан ташқаридаги одамлардан ҳам уларнинг ишларини бошқариш ва муаммоларга ечим беришда масъулият ҳиссини туйган умматдир... Ҳалқлар орасида ўз қийматини ҳис этиш устивор бўлиб, оламда юксак мақомни эгаллаш учун интилган, балки бутун оламда етакчи мавқега эга бўлиш учун ҳаракат қилган умматдир.
57-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95