ХАЛҚАРО ОИЛА, ХАЛҚАРО ҲУҚУҚ НОРМАЛАРИ ВА ХАЛҚАРО ҚОНУНЛАР

Албатта сиёсий ишлар моҳиятини ва ҳалқаро жиҳатдан қандай бажарилишини тушуниш учун халқаро ҳуқуқ нормалари ва хоалқаро қонунни кўриб чиқишимиз лозим.

Халқаро ҳуқуқ нормалари қадимдан мавжуд бўлиб, давлат ва подшоҳликлардан аввал юзага келган. Улар уруш ва тинчлик ҳолатидаги алоқалар натижасида пайдо бўлган ва узоқ вақт роия этилиши натижасида халқаро ҳуқуқ нормалари натижасига кўтарилган қоидалар йиғиндисидир. Бу қоидалар давлатлар тарафидан сақланиб улар тарафидан ихтиёрий равишда роия этиладиган бўлди ва бу қоидалар қонундек бўлиб қолди. Уларга моддий куч таъсири остида эмас, балки маънавий мажбурият остида роия этилган. Қабила ва жамоатлар уларга ихтиёрий равишда ва жамоатчилик фикрининг қарши бўлиб қолишидан қўрқан ҳолда роия этар ва роия этмаганларга жамоатчилик фикри қарши бўлар эди. Жохилиятда араб халқининг шаҳрул-ҳаромда уруш қилмасликлари ҳам халқаро ҳуқуқ нормаларидан хисобланади. Шунинг учун Абдуллоҳ ибн Жаҳш сарияси Амр ибн ал-Ҳазрамийни ўлдирган, икки кишини асир қилиб, савдо карвонини қўлга олган вақтда Қурайш Росулуллоҳ с.а.в.ни айблаб, Муҳаммад ва унинг асҳоблари шаҳрул-ҳаромда қон тўкди, молларга тажовуз қилди ва кишиларни асир олди, деб барча жойда овоза тарқатди, халқаро ҳуқуқ нормаларини бузгани учун жамоатчилик фикрини Расулуллоҳ с.а.в.га қарши бўлишга чақирди.
Ва ҳоказо барча қабила ва жомоатларда шундай қоидалар мавжуд бўлиб, уруш ва тинчлик ҳолатларида уларга роия этиларди. Элчилар ва уруш ўлжалари шулар жумласидандир. Бироқ бу ҳуқуқ нормаларини айримлари умумий бўлиб, барча ҳалқ унга роия этган. Айримлари маълум қабила ва жамоатларга хос бўлган. Ҳалқаро ҳуқуқ нормалари давлат ва подшоҳликлар талабига, яъни ҳалқ, қабила ва жамоатлар ўртасидаги алоқалар талабига кўра ривожланиб борган. Бу каби ҳуқуқ нормалари жамоатчилик фикрига таянган, уларга роия қилмаслик қораланган, фақат маънавий мажбурият таъсиридагина роия этилган ва уларни татбиқ этувчи моддий куч бўлмаган. Қабила ва жамоатлар сиёсий ишларни шу ҳуқуқ нормалари асосида олиб борган.

Халқаро қонун эса, у Усмоний давлат кўринишидаги Исломий Давлатга қарши пайдо қилинган. Исломий давлат сифатидаги Усмоний давлат Европага юриш қилиб, Европа насороларига қарши Жиҳод эълон қилади. Кетма-кет мамлакатларни фатх қилади. Юнонистон, Руминия, Албания, Югославия, Венгрия ва Австралияни фатҳ қилиб, Вена остоналаригача кириб боради.

25-бет

Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95