СИЁСАТ МУМКИНОТЛАР ФАНИ

Сиёсат ишларни бошкаришга таалуқли фикрлардир, бу фикрлар ақида ва қонунлар каби асослардан иборат бўлиши ҳам ёки бўлиб ўтган, бўлаётган ва энди бўладиган ишлар бўлиши ҳам мумкин. Агар сиёсат воқеликдаги иш бўлса, бу иш хозирдаги ишлар бўладими ёки келажакдаги ишлар бўладими бундан қатъий назар у сиёсат бўлади. Агар у ўтиб кетган иш бўлса, яқинда ўтганми, қадимда ўтганми бундан қатъий назар тарихга айланиб қолади. Шунинг учун тарих шароит ва вазиятлар ўзгариши билан ўзгарадиган ҳақиқатлар бўлса ҳам ёки шароит ва вазиятлар туфайли пайдо бўлиб, шу шароит ва вазиятлар кетиши билан кетган ҳодисалар бўлса ҳам сиёсат эди, эндиликда тарихга айланди. Ҳақиқатлар жиддий ўрганиш лозим бўлган тарихдир. Ҳодисалар эса, олинмаслиги ва ўқувчи уни ўқиётганда хушёр бўлиши лозим, токи уни ўз вазият ва шароитлари билан боғламаган ҳолда олиб ҳатога тушиб қолмасин.
Инсон инсон бўлгани ва шу шароитда яшаётгани сабабли сиёсий кишидир, сиёсатни севади ва у ҳақида бош қотиради. Чунки, у ўзининг, ўз жовобгарлик остидаги кишиларнинг, ҳалқнинг, мабда ва фикрларининг ишларини бошқаради. Бироқ ўз ҳалқи, давлати ва минтақаси ишларини бошқаришга мутасаддилик қилаётган шахслар ёки уюшмалар ёки давлат ёки ҳалқаро уюшмалар инсон фарзанди бўлгани, сиёсат - бошқарув билан шуғуллангани сабабли ҳақиқий сиёсий кишилардир. Шунинг учун улар машҳур сиёсий кишилар бўлишади. Уларга “Сиёсий киши” деган ном берилиб, оддий кишиларга бу ном берилмайди. Чунки оддий кишиларнинг ҳаётдаги фаолияти ва бошқарув ишида фикрлашлари чеклангандир. Сиёсат борасидаги баҳс барча кишиларни эътиборга олмайди, балки ана шу сиёсий кишиларнигина эътиборга олади.

Олимлар сиёсатга мумкинотлар фани деб таъриф беришган. Бу тўғри таърифдир. Бироқ одамларнинг сиёсатни одатда жорий ишларга чеклаб қўйишлари хотодир. Зеро, сиёсат бу маънода фақат воқеликдан иборат бўлиб, воқени баҳс қилиш ва воқега мувофиқ юриш маъносини беради. Агар шу маъно тўғри бўлганда, тарих вужудга келмас, сиёсий ҳаёт бўлмас эди, чунки тарих - воқеликни ўзгартирмоқдир, сиёсий ҳаёт - жорий воқеаларни бошқа воқеаларга айлантирмоқдир. Шунинг учун одамлар ва сиёсий кишилар тушунганидек “сиёсат - мумкинотлар фани” деб таъриф бериш хатодир.

17-бет

Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95